Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2000, Qupperneq 271

Bókadómar
fessors Daniels J. Simundsonar hefur að
mínu mati sérstöðu meðal þeirra. Sérstaðan
felst í því að þau vandamál sem til umræðu
eru í Jobsbók eru jafnan tengd við hliðstæð
vandamál í samtímanum og þar miðlar pró-
fessor Daniel stöðugt og ríkulega af langri
sálgæslureynslu sinni, ekki síst úr starfi sínu
sem sjúkrahúsprestur. Að þessu leyti má
segja að Daniel J. Simundson prófessor sé í
góðu samræmi við hefð sem lengi hefur ver-
ið við lýði í gamlatestamentisfræðum við
guðfræðideild Háskóla Islands, en sú hefð
byggist á því að meðhöndla aldrei texta
Gamla testamentisins einungis sem þurra
fornfræði heldur huga ætíð að heimfærslu
þeirra til samtímans eða áhrifasögu þeirra í
síðari tíma menningu og trúarlífi. Þetta var sá
grunnur sem Þórir Kr. Þórðarson prófessor
(1924-1995) byggði á og þetta er sömuleið-
is grundvallarafstaða þess sem þennan bók-
ardóm ritar.
Sem dæmi um hvemig sálgæslureynslan
setur mark sitt á afstöðu Daniels til ein-
stakra vandamála í Jobsbók má nefna hvaða
augum hann lítur 3. kafla bókarinnar, sem
hann telur vera einn af lykilköflum ritsins.
Hafa fræðimenn löngum glímt við þá miklu
breytingu sem verður á Job frá I. og 2. kafl-
anum yfir í 3. kaflann þar sem þolgæði Jobs
breytist yfir í það að hann tekur að mögla og
gengur svo langt að bölva fæðingardegi sín-
um.
í stað þess að slá því föstu að þarna sé um
mismunandi heimildir að ræða og að Jobsbók
sé augljóslega samsett bendir Daniel á það
sem þeir er fást við sálgæslu hafa svo oft
reynt, að þeir sem í fyrstu bregðast oft ótrú-
lega vel við áföllum eins og dauða ástvinar
bregðist allt öðru vísi við þegar frá líður og
taki þá jafnvel áfallið út í enn ríkari mæli en
þeir sem létu harm sitt sterkt í ljós í byrjun.
Þessi gagnmerka og lærdómsrfka bók á
ekki síður brýnt erindi til þeirra sem starfa
innan heilbrigðisgeirans en til þeirra sem fást
við guðfræði. Raunar felst styrkur bókarinn-
ar ekki síst í því hversu læsilega hún er skrif-
uð, og höfðar þannig til mun breiðari les-
endahóps en ella. I raun á þetta rit erindi við
allt fólk því þjáningin verður á vegi okkar
allra einhvern tíma á lífsleiðinni.
Gunnlaugur A. Jónsson
RS. Allar þýðingar á tilvitnunum eru mínar.
GAJ
Peoples of the
Old Testament World*
(Baker Books árið 1994, endurútgefin 1996
og svo í kilju árið 1998, en það er sú út-
gáfa sem hér er stuðst við. Bókin er 400
bls, með þremur atriðaskrám, þrjátíu og
tveim Ijósmyndum og eimt landabréfakorti
og tímatali. Ritstjórar: Alfred J. Hoerth,
Gerald L Mattingly og Edwin M.
Yamauchi).
Bókin skiptist í þrjá hluta. Fyrsti hluti fjall-
ar um Mesópótamíu, en þar eru teknar fyrir
fjórar þjóðir, Súmerar, Babýloníumenn, As-
sýríumenn og Persar. Annar hluti fjallar um
Litlu-Asíu, Sýrland-Palestínu og Egyptaland
en þar er að finna kafla um Hetíta, Kanverja
og Amoríta, Fönikíumenn, Aramea, Filista og
Egypta. Þriðji kaflinn fjallar um Jórdaníu
svæðið og sagt er frá Ammónítum, Móabít-
um og Edómítum.
Israel og Júda voru aðeins smáríki um-
kringd misvoldugum þjóðum og rétt eins og
í öðrum ríkjum á þessu svæði stóð þeim
stöðug hætta af nágrannaþjóðum sínum
vegna hernaðaraðgerða þeirra. Stórveldi risu
og féllu til skiptis og því þurftu Hebrear
ávallt að vega og meta hvort þeir ættu að
ganga í hemaðarbandalag gegn mögulegum
innrásarþjóðum. Slíkar ákvarðanir voru mik-
ið hættuspil, því að ef hernaðarbandalagið
tapaði orrustunni urðu afleiðingamar marg-
* Ég vil þakka dr. Gunnlaugi A. Jónssyni
prófessor fyrir gagnlegar ábendingar og
yfirlestur, sem og Jóhönnu Þráinsdóttur.
269