Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Blaðsíða 81

Æ t l a r þ e s s u m f r á s ö g n u m a l d r e i a ð l j ú k a ?
TMM 2018 · 4 81
vinum úr ólíku umhverfi tækifæri til að hittast og kynnast. Skrif af þessu tagi
hafa verið nefnd blendings-aðdáendaskáldskapur (e. crossover-fanfiction) en
á vefnum FanFiction.net má finna sögur þar sem Hroka og hleypidómum
er annars vegar blandað saman við Harry Potter-bókaflokkinn og hins
vegar við vampírusögurnar eftir Stephanie Meyer: Ljósaskipti, Nýtt tungl,
Myrkvun og Dögun.37
Hugtakið einhliða samband var fyrst eingöngu notað yfir tengsl sem menn
mynda við fræga einstaklinga með því að eyða tíma í að hugsa um þá og
fræðast um þá og jafnvel skapa ímyndaðar samræður við þá án þess að sá
frægi þekki nokkuð til þess sem við hann talar. Skapara sambandsins finnst
hann þekkja og skilja þann fræga betur því lengur sem sambandið varir auk
þess sem hann finnur fyrir sífellt meiri nánd þeirra á milli. Þó viðkomandi
geri sér grein fyrir að sambandið sé ímyndað upplifir hann það gjarnan sem
raunverulegt vegna tilfinninganna sem það felur í sér. Meginmunurinn á
einhliða sambandi við frægan mann og raunverulegu sambandi er sá að ólík-
legt er að sá sem ímyndar sér hitti þann fræga, jafnvel þó hann sækist eftir
tengslum við hann í gegnum aðdáendahópa eða samskiptamiðla; fyrir vikið
upplifir hann sjaldnast raunverulega höfnun. Reyndar sækja margir aðdá-
endur ekkert sérstaklega í að hitta þá frægu og neita jafnvel að viðurkenna
tilvist einhliða sambandsins. Það sýndi sig til dæmis þegar Díana prinsessa
lést. Þá kom mörgum á óvart hversu mikil áhrif dauði hennar hafði á þá og
hve sterkar tilfinningar þeir upplifðu; það var eins og þeir væru að missa
einhvern nákominn.38
Sambönd af þessu tagi eru feikilega algeng en rannsóknir hafa sýnt að
það er einungis mýta að þeir sem eru einmana og með lágt sjálfsálit séu lík-
legri en aðrir til að skapa þau. Við könnumst enda öll við svona sambönd.
Nærtækt er að nefna aðdáendur frægra stórstjarna eins og Justins Bieber og
Kardashian fjölskyldunnar. Eflaust kannast líka margir lesendur við að eiga
í svona samböndum; ef ekki við Hollywood stjörnur og söngvara þá kannski
við rithöfunda og/eða ýmsa fræðimenn. Sigurður Pálsson fjallaði fallega um
TMM_4_2018.indd 81 6.11.2018 10:22