Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Blaðsíða 54

H a l l a Þ ó r l a u g Ó s k a r s d ó t t i r
54 TMM 2018 · 4
Eru þessir líberalísku ráðningarferlar sem þú nefnir ekki ákveðin taktík?
Að fá óvænta forsvarsmenn, til að gera andstæðingana kjaftstopp?
Þegar ég var að vinna heimildavinnuna fyrir Illsku þá rak ég mig á hversu
algengur þessi tendens var orðinn, að stilla upp einhverjum svona póster-
börnum fyrir hreyfinguna – að þrátt fyrir að konur væru í minnihluta kjós-
enda öfgahægriflokka væru þær áberandi í mörgum þeirra og í einhverjum
tilvikum, svo sem í Frakklandi, Danmörku, Noregi og víðar, væru þær hrein-
lega óskoraðir leiðtogar þessara flokka. Svo virtist líka sem það væri plús
fyrir karlana í þessum hreyfingum að vera samkynhneigðir eða gyðingar.
Þeir gátu, einsog konurnar, borið fyrir sig að þeim stæði ógn af „múslim-
unum“ – og vinstrimönnum, sérstaklega, þótti erfiðara að kalla þetta fólk
fasista. Ídentítet í pólitík er auðvitað margslungið og þessir leikir leiknir alls
staðar – mér er sagt að fari miðaldra karlmaður í opnuviðtal í Svíþjóð til að
segja frá fábrotnum uppvexti og ævilangri aðdáun sinni á Bruce Springsteen
séu aldrei meira en tvær vikur í að hann bjóði sig fram til formanns Sósíal-
demókrataflokksins.
Veltir þú því einhvern tímann fyrir þér að gefa bókina út undir dulnefni?
Mér datt það alveg í hug. Það hefði í sjálfu sér bæði einfaldað og flækt við-
tökurnar. Ég hefði ekki þurft að standa sömu reikningsskil á bókinni – en
ég hefði heldur ekki fengið það! Ég reikna líka með að það hefði komist upp
á endanum. Eða hreinlega bara sést. Og dulnefnin enda oft á að soga að sér
alla athygli – gott dæmi er Eva Magnúsdóttir, höfundur Lausnarinnar, það
fór heilt jólabókaflóð í að reyna að svara því hver hún væri, það var öllum
sama um bókina. Svo eru dæmi eins og JT Leroy, sem sagðist á sínum tíma
vera trans vændiskona í undirheimum New York en reyndist svo bara vera
einhver úthverfahúsmóðir. Frábærar skáldsögur Lauru Albert – undir þessu
dulnefni – hurfu í havaríinu og það er fáránlega leiðinlegt. Vinur minn, sam-
íska skáldið Sigbjörn Skåden, gaf líka út bók fyrir nokkrum árum undir þeim
formerkjum að hann væri 17 ára lesbísk samastelpa. Þegar að upp kemst,
sem er eiginlega gefið, fer ofsalega mikið af áherslunni að snúast um einhver
meta-atriði – hvað má, hvað má ekki – og bókmenntirnar sjálfar verða hálf-
gert aukaatriði.
Hvernig varð Hans Blær til?
Ég hef alltaf verið heillaður af mótsagnakenndum persónuleikum, kannski
af því að ég þekki svo mikið af þannig fólki – það er ekkert raunverulegra
en manneskja sem meikar ekki sens við fyrstu sýn. Hans Blær varð fyrst til
sem persóna í lélegum reyfara sem ég skrifaði og er vonandi búinn að eyða
öllum eintökum af. Það var í september 2013, í residensíu í Jonsered, rétt
utan við Gautaborg. Bókin fór í ruslið en persónan sat eftir og tók alls konar
breytingum. Ég rifjaði svo upp kynnin við hána þegar ég hafði lokið við
Heimsku, vorið 2015. Eitt af því fyrsta sem ég gerði var að búa til lista yfir
TMM_4_2018.indd 54 6.11.2018 10:22