Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Blaðsíða 25

Pa r í s : m a í ’6 8
TMM 2018 · 4 25
Leiðtogar kommúnistaflokksins og verkalýðshreyfingarinnar sáu sig til-
neydda til að lýsa yfir stuðningi við stúdenta en þeir höfðu áður gert lítið úr
baráttunni, enda vildu forkólfarnir sjálfir ráða ferðinni þegar róttækni og
bylting var annars vegar. Kommúnistaflokkurinn og verkalýðshreyfingin
höfðu löngum talað fyrir byltingu en voru þegar hér var komið sögu trénaðar
stofnanir.
Mótmælagöngurnar enduðu iðulega í götubardögum og á kvöldin voru
götuvígi reist. Átökin náðu hámarki 10. maí, nótt götuvígjanna. Hér var
um hreina uppreisn að ræða sem minnti um margt á byltingar fyrri tíma.
Útvarpið var með beina útsendingu og vöktu margir fram á rauða nótt og
hlustuðu agndofa á lýsingar af hildarleiknum. Stúdentar voru nú orðnir
vanir að berjast við lögregluna. Baráttan var hörð og það var ekki fyrr en um
morguninn sem lögreglunni tókst að hrekja stúdenta úr vígjum sínum. Fjöl-
margir slösuðust í átökunum og margir voru handteknir.
Ímyndunaraflið til valda
Stúdentar stóðu uppi sem sigurvegarar þrátt fyrir að hafa lotið í lægra haldi
fyrir lögreglunni. Laganna verðir þóttu hafa beitt stúdenta óþarfa harðræði
og nutu þeir því samúðar almennings. Lögreglan var í erfiðri stöðu því yfir-
völd kröfðust þess að öll andstaða væri kveðin niður en þau vildu sýna hverjir
færu með völdin. En viðbrögð almennings og baráttuþrek stúdenta varð til
þess að stjórnvöld sáu sig tilneydd að láta að kröfum stúdenta. Handteknir
stúdentar voru leystir úr haldi, lögreglan hætti að halda vörð um Latínu-
hverfið og Sorbonne-háskóli var opnaður mánudaginn 13. maí.
Yfirvöld vonuðu að með því að láta æskulýðinn afskiptalausan myndi
barátta þeirra koðna niður. Stúdentar voru hins vegar sigurreifir. Þeir höfðu
endurheimt Latínuhverfið og Sorbonne-háskóla úr höndum lögreglunnar.
Þeir höfðu brotið agavald valdstjórnarinnar á bak aftur með linnulausri
baráttu á götum úti. En þeir voru samt staðráðnir í að halda baráttunni
áfram, enda gátu þeir ekki hugsað sér að allt færi í fyrra horf. Þeir höfðu ekki
áhuga á að ganga til hefðbundins náms eins og sakir stóðu. Stúdentar létu
verða sitt fyrsta verk að yfirtaka háskólann og gera hann að umræðuvettvangi
fyrir baráttumál sín. Byltingarandinn sveif yfir vötnum. Í porti háskólans
höfðu stytturnar af Louis Pasteur og Victor Hugo verið sveipaðar rauðum
klæðum og við kapellu skólans hafði verið komið fyrir áletruninni: „Hér er
verið að þurrka af ryk“.
Stúdentar lögðu megináherslu á að virkja sem flesta til umræðu um
hvernig haga skyldi baráttunni og hvernig breyta ætti samfélaginu. Sorbonne
var helsti vettvangur umræðunnar en segja má að Latínuhverfið hafi verið
undirlagt af ungu fólki sem fann sig knúið til að ræða málefni samfélagsins
á kaffihúsum, á götum úti eða hvar sem hægt var að stinga saman nefjum.
Vongleði ríkti og allt í einu var sem mörk hins mögulega hefðu verið færð
TMM_4_2018.indd 25 6.11.2018 10:22