Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Blaðsíða 114

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Blaðsíða 114
U n n u r B i r n a K a r l s d ó t t i r 114 TMM 2018 · 4 Rök greinarhöfundar, sem birti grein sína nafnlaust, eru þau að slík barátta sé vitagagnslaus því það „krenkir stefnuna ekkert, hvort fáninn, sem hún notar, er látinn friðlaus eða ekki.“35 Flokkur íslenskra þjóðernissinna lognast út af Eftir ósigurinn í bæjarstjórnarkosningunum í Reykjavík 1938 lognaðist Flokkur þjóðernissinna út af. Síðasta lífsmarkið var bæklingurinn „Markmið Flokks þjóðernissinna“ eftir Jón Aðils, formann flokksins, sem kom út árið 1939. Þó héldu þeir sellufundi allt til ársins 1944 en síðan leystist félagsskapur þeirra upp og sumir þeirra gengu aftur til liðs við Sjálfstæðisflokkinn.36 Ásgeir Guðmundsson, sagnfræðingur, segir í rannsókn sinni á sögu íslenskra nasista að þó að stjórnmálaástand hafi verið óstöðugt á Íslandi á fyrstu árum fjórða áratugarins, með tíðum stjórnarskiptum á Alþingi þar sem komu við sögu Framsóknar-, Sjálfstæðis- og Alþýðuflokkur, auk þess sem kommún- istar höfðu sinn flokk og hreyfingu sem einnig setti svip á pólitík þessara ára og gerði tilkall til valda og áhrifa, þá tókst Hreyfingu íslenskra þjóðernissinna og síðan Flokki þjóðernissinna aldrei að nýta sér þennan óróa á pólitíska sviðinu til að afla fylgis við stefnu sína.37 Það má hins vegar bæta því við þessa niðurstöðu Ásgeirs að hefði framvinda seinni heimsstyrjaldarinnar orðið Hitler og bandamönnum hans í hag, þá hefði verið hópur manna hér á landi sem hefði fagnað því og hyllt sigurvegarana að nasista sið. En saga fasismans á fyrri hluta 20. aldar minnir á að nú þegar ýmis tilbrigði nýfasískrar hug- myndafræði hljóta brautargengi í Evrópu og Bandaríkjunum er full þörf á því hér á landi, ekki síður en meðal annarra þjóða, að rifja upp og þekkja sögu þessarar hugmyndafræði og hvað hún inniber, því eins og hér hefur verið rakið á saga Íslands sinn fasíska kafla líkt og önnur lönd. Samtíminn; fasískar blikur á lofti Þeirri spurningu hefur skotið upp víða á Vesturlöndum síðustu ár og misseri hvort þekking á sögu fasismans og lýðræðishefð liðinna áratuga á Vestur- löndum geti tryggt að hreyfingar sem aðhyllast fasíska hugmyndafræði nái ekki aftur fyrri völdum. Kveikjan að þessum vangaveltum er uppgangur rasisma og þjóðernisofstækis, eins og síðustu þingkosningar í Þýskalandi minntu óþægilega á, þar sem hægriöfgasinnar náðu kjöri á þing, sem og uppgangur nýnasista bæði í Evrópu og Bandaríkjunum.38 Kröfuganga um sextíu þúsund hvítra „þjóðernissinna“ í Póllandi 12. nóvember 2017 varð svo enn ein áminningin um framgang fasisma nú á dögum, en þar var haldið á lofti þjóðernisrasískum slagorðum á borð við hvít Evrópa, hvítt Pólland og hreint Pólland.39 Þessi þróun og ýmis önnur sem ekki er rúm til að fara nánar í hér hefur minnt óþægilega á að stuðningur við kynþáttahyggju og fasíska hugmyndafræði er ekki fortíðarmál heldur lifir enn og dafnar sé jarðvegur TMM_4_2018.indd 114 6.11.2018 10:22
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.