Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Blaðsíða 111

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Blaðsíða 111
Fa s i s m i f o r t í ð a r o g b l i k u r v i ð s j ó n a r r ö n d TMM 2018 · 4 111 Höfuðóvinir íslenskra þjóðernissinna voru kommúnistar, sem að hætti fasískra skoðanabræðra erlendis var litið á sem erkifjendur þjóðarinnar vegna yfirþjóðlegra markmiða þeirra. Kristján Linnet, bæjarfógeti og foringi þjóðernissinna í Vestmannaeyjum, skrifaði m.a. að þeir sem álitu pólitíska stefnu kommúnista háskalega þjóðinni yrðu að kannast við að fasisminn ætti brýnt erindi til Íslands. Hann hélt því fram að allir stjórnmálaflokkar hér á landi hefðu sýnt kommúnistum umburðarlyndi en nú væri mál að linnti.21 Fasistinn, málgagn þjóðernissinna í Vestmannaeyjum, leit dagsins ljós þann 31. ágúst 1933 og eins og segir í ávarpi ritstjórans, Kristjáns Linnet, var erindi hans við Íslendinga bæði brýnt og þarft: Blað þetta, Fasistinn, sem nú hefir göngu sína hér í Eyjum, er málgagn okkar íslenskra þjóðernissinna. Það er öllum Íslendingum kunnugt, að þjóðernishreyfing Íslendinga, sem ný stofnuð er, samanstendur af þeim mönnum, sem áhuga hafa fyrir viðreisn landsins og þjóðarinnar. Þann flokk skipa menn, sem andúð hafa á öllu óréttlæti, andúð á niðurrifstefnu kommúnista, andúð á öllu sem þjóð vorri er til skaða og skammar. Þennan flokk eiga allir sannir Íslendingar að styðja og styrkja, eftir fremsta megni.22 Fasistinn flaggaði þýska hakakrossinum á forsíðunni, líkt og raunin var um öll málgögn íslenskra þjóðernissinna ef frá er talið blaðið Þjóðvörn.23 En þó að það blað hafi ekki flíkað svaztikunni á forsíðu var boðskapurinn og inni- haldið á sömu nótum og hjá öðrum málgögnum íslenskra þjóðernissinna og kjörorðið það sama: „Íslandi allt“.24 Ásgeir Guðmundsson sagnfræðingur segir í rannsókn sinni á nasisma á Íslandi að Þjóðernishreyfing Íslendinga hafi ekki verið hreinræktaður nasistaflokkur enda þótt sum ákvæði stefnuskrár hennar hafi sótt til þýskra nasista að efninu til, heldur var hún einhvers konar sambland af íhalds- og nasistaflokki. Þetta rökstyður Ásgeir með því að aðstandendur hreyfingarinnar hafi flestir verið í Sjálfstæðisflokknum en fundist hann orðinn of staðnaður og voru hlynntir þátttöku í róttækara þjóðernisafli í anda þeirrar þróunar sem var erlendis. Um leið vildu þeir þó halda ýmsum gildum síns fyrri flokks í stefnu sinni.25 Í Þjóðernishreyfingunni voru þannig annars vegar Sjálfstæðismenn sem vildu beita sér fyrir þjóðrækni og baráttu gegn kommúnistum og hins vegar ungir menn um eða innan við tvítugt sem aðhylltust kenningar þýskra nasista og vildu taka sér þá til fyrirmyndar. „Saga nasismans er ævintýrið um endurreisn þýsku þjóðarinnar úr niður- lægingu og svívirðu,“ skrifaði Gísli Sigurbjörnsson í Íslenzkri endurreisn árið 1933, í pistli sem hann sendi frá Þýskalandi þar sem hann auk þess fullyrti að allt tal um Gyðingaofsóknir, morð og limlestingar á föngum væri helbert slúður runnið undan rifjum kommúnista og jafnaðarmanna. Á öðrum stað í sama málgagni var skrifað lofsamlega um Hitler og ráðstafanir Þjóðverja gegn gyðingum sagðar réttmætar og blátt áfram sjálfsvörn.26 Saga íslenskra nasista hefur verið rannsökuð og ítarlega rakin á prenti en TMM_4_2018.indd 111 6.11.2018 10:22
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.