Studia Islandica - 01.06.1981, Side 117

115
Hallmundur, hjálparhella Grettis, yfirmannlegur á marga
lund, enda vegur hann tólf af mönnum Þóris í Garði, þeg-
ar Grettir gerði ekki betur en að ráða niðurlögum sex.
Ummæli Þóris eftir viðureignina á Amarvatnsheiði „nú
sé ek, at hér er við troll eiga, en ekki við menn“ eru þvi
ekki út í hött.
VII.
Á BANADÆGRI
í íslenzkum fomsögum ber stundum svo við, að glögg-
ur skyldleiki er með tveim frásögnum af fólki úr fjarlæg-
um landshlutum. Þannig hafa ýmsar sögur af Austurlandi
tiltekin samkenni með vestfirzkum frásögnum um svipað
efni. Eitthvert skýrasta dæmi um slíkt má ráða af sam-
anburði á AuZunar þætti vestfirzka og Þorsteins þætti aust-
firzka.; báðir þættir segja frá pílagrímum, sem lenda í
raunum og ævintýrum í Noregi og Danmörku á leiðinni
til Rómar og sunnan aftur og komast þó heilu og höldnu til
íslands, þar sem þeir verða miklir gæfumenn. Hér er auð-
sæilega um rittengsl að ræða, og mætti í fljótu bragði
hugsa sér þau á þá lund, að austfirzkur höfundur hafi
kynnzt Auðunar þætti og haft hann síðan til fyrirmynd-
ar, þegar hann samdi frásögn af austfirzkum suðurfara.
Auk sagna af pílagrímum má minna á þætti af nætur-
vígum, smalavígum og fóstbræðravígum, sem lýst er í
austfirzkum og vestfirzkum sögrnn. Alkunnur er skyld-
leikinn með næturvígmn og öðrum atriðum í Gísla sögu
Súrssonar og Droplaugarsona sögu, og er ástæðulaust að
rekja þann skyldleika hér. Um hitt hefur miður verið rit-
að, að bæði HávarSar saga fsfirÖings og Hrafnkels saga
FreysgdÖa hafa ýmislegt efni sameiginlegt. Þótt þessar
tvær sögur séu næsta sundurleitar að eðli, þá lýsa báðar
miklum ójafnaðarmanni og höfðingja, sem vegur saklaus-
an smalamann, og er þar um að ræða einn helzta atburð-