Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2020, Blaðsíða 73

ÁSDÍS R. MagnÚSDóTTIR
78
Þótt norræna sagan sé rúmlega helmingi styttri en franska gerðin sem
varðveist hefur eru öll helstu afrek riddarans á sínum stað og hver við-
burðurinn rekur annan í þéttri frásögn sem hverfist um aðalsöguhetjuna og
afrek hennar. Í Parcevals sögu er ekki dvalið við brosleg atvik og tilsvör sem
nóg er af í Sögunni um gralinn. Ímynd söguhetjunnar virðist vega þyngra og
strax í upphafi verksins er dregið úr skoplegri hlið hennar. Suzanne Marti
hefur sýnt að þýðandinn virðist hafa lagt aukna áherslu á ímynd konungs
og riddaramennsku á kostnað hins trúarlega þáttar verksins.48 Þetta má sjá á
því hvernig þýðandinn miðlaði þeim þáttum verksins sem lúta að guðrækni
og skilningi hans á syndinni. Í stað þess að einskorðast við móður hans og
hafa þær afleiðingar að geta ekki spurt spurninganna tveggja um gralinn og
spjótið felst synd hins norræna Parcevals einkum í því að hafa ekki notað
tækifærið sem honum bauðst til þess að láta gott af sér leiða. Þessa áherslu
má auðveldlega setja í samband við ímynd riddarans og heiður.49 Hér má
einnig benda á ákveðinn þýðingarvanda sem hefur ef til vill haft áhrif á val
þýðandans því eins og áður kom fram þá getur „pechié […] de ta mere“ þýtt
„synd móðurinnar“ eða „syndin sem varðar móðurina“. Í Parcevals sögu er
leitast við að einfalda og draga úr þætti syndarinnar og í huga þýðandans
hefur tenging hennar við móðurina og gralinn verið óljós – enda er hún það.
Það er ekki síður athygli vert þegar viðtökur þessa verks eiga í hlut að í
Parcevals sögu verður gralinn ekki uppspretta ævintýra, leita og afreka eins
og hjá Chrétien þar sem Perceval og fleiri riddarar kveðja konungsgarð í því
skyni að lækna og laga. norræni þýðandi Sögunnar um gralinn virðist hafa
verið í hálfgerðum vandræðum með þennan gral sem er lýst á þennan veg í
frönsku rómönsunni:
Ung stúlka kom inn með sveininum og hélt á gral með báðum
höndum. Hún var falleg, tíguleg og vel búin. Þegar hún gekk inn
með gralinn í höndunum stafaði af honum svo mikilli birtu að
kertin dofnuðu eins og stjörnurnar og tunglið við sólarupprás. […]
48 Suzanne Marti, Kingship, Chivalry and Religion in the Perceval Matter. An Analysis of
the Old Norse and Middle English Translation of Le Conte du Graal, Dissertation sub-
mitted for the degree of Philosphiae Doctor, Háskólinn í Osló, 2010.
49 Ásdís R. Magnúsdóttir, „„Um þýðingu syndarinnar“ í Sögunni um gralinn og Parce-
vals sögu“, An Intimacy of Words. Innileiki orðanna. Essays in Honour of Pétur Knútsson,
Rit til heiðurs Pétri Knútssyni, ritstjórar Birna arnbjörnsdóttir, guðrún B. guðsteins-
dóttir, Martin Regal og Matthew Whelpton, Reykjavík: Stofnun Vigdísar Finn-
bogadóttur í erlendum tungumálum og Háskólaútgáfan, 2015, bls. 43–60, hér bls.
55–57.