Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2020, Blaðsíða 255
ÁSTA KRiSTÍN BENEDiKTSDóTTiR
260
enda er tilbúningur hennar einungis liður í fjárhagsplani. Þegar ég
hefi gengið frá henni, ætla ég að reyna til við einhvern útgefanda
og reyna að fá þrjúþúsund fyrir handritið. Það ætti aldrei að verða
síðar en í lok janúar. Erfiðasta verkið verður að fá útgefanda, – það
næsterfiðasta að vélrita söguna. Síðan ætla ég að taka til við „Man
ég þig löngum“, sem ég geri ráð fyrir að ljúka við í ágúst eða sept-
ember í fyrsta lagi og senda svo í verðlaunasamkeppni Menningar-
sjóðs og Þjóðvinafélagsins. Ég mun vanda mig ca 10 sinnum meira
við þá sögu, – bókstaflega séð.2
Þessi metnaðarfulla áætlun heppnaðist. Ragnar í Smára samþykkti að gefa út
nýju skáldsöguna, sem fékk titilinn Eftir örstuttan leik, hún var send í próf-
arkalestur um miðjan júní 1946, Elías fékk 3000 krónur og í lok mánaðarins
var hann kominn um borð í skip sem bar hann á vit ævintýranna í Kaup-
mannahöfn þar sem hann lauk loksins við Man eg þig löngum.3 Eftir örstuttan
leik kom út átta mánuðum síðar og þótt útgáfa Man eg þig löngum þyrfti að
bíða til ársins 1949 var Elías Mar kominn á kortið – orðinn einn af efni-
legustu rithöfundum íslensku þjóðarinnar.4
Þessi merkilega saga af tilurð tveggja fyrstu skáldsagna Elíasar hefur verið
rakin áður, meðal annars í viðtalsbók Hjálmars Sveinssonar við Elías, Nýr
penni í nýju lýðveldi (2007), riti Þorsteins Antonssonar, Þórðargleði. Þættir úr
höfundarsögu Elíasar Mar (2011), og Mynd af Ragnari í Smára (2009) eftir
Jón Karl Helgason.5 Eins og Hjálmar, Þorsteinn og Jón Karl hafa bent á
er ferlið til marks um metnað og staðfestu Elíasar á þessum árum.6 Skálda
2 Sjá einnig Hjálmar Sveinsson, Nýr penni í nýju lýðveldi. Elías Mar, Reykjavík:
Omdúrman, 2007, bls. 36; Þorsteinn Antonsson, Þórðargleði. Þættir úr höfundarsögu
Elíasar Mar, Reykjavík: Sagnasmiðjan, 2011, bls. 66.
3 Allt kemur þetta fram í viðtölum við Elías frá síðari æviárunum (sjá nmgr. 5) og
minnisbókum hans, einkum frá árunum 1946 og 1947: Lbs. 13 NF. Elías Mar. CB.
Minnisbækur, hljóðsnældur og laus blöð, askja 1, 1939–1980. Hér eftir verður vísað
til þessara minnisbóka með ártali og dagsetningu þegar við á, ýmist í meginmáli eða
neðanmáls.
4 Útgáfuár Eftir örstuttan leik er skráð 1946 en af auglýsingum í dagblöðum að dæma
kom hún ekki í bókabúðir fyrr en í febrúar 1947.
5 Hjálmar Sveinsson, Nýr penni í nýju lýðveldi, bls. 30–60; Þorsteinn Antonsson,
Þórðargleði, bls. 61–73; Jón Karl Helgason, Mynd af Ragnari í Smára, Reykjavík:
Bjartur, 2009, bls. 96–102.
6 Sjá einnig viðtal Péturs Blöndal við Elías og ítarlega umfjöllun Jóns Karls um
fyrstu sögur hans og ljóð: Pétur Blöndal, „Elías Mar. Var þetta ekki bomba?“,
Sköpunarsögur, Reykjavík: Mál og menning, 2007, bls. 244–287; Jón Karl Helgason,
„Þrautreyndur nýgræðingur. Fyrstu skrif Elíasar Marar“, Tímarit Máls og menningar