Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2020, Blaðsíða 278

Að ÞEKKJA SiNN ViTJuNARTÍMA
283
mötuneyti þar sem hann borðaði daglega.70 um þá reynslu skrifar hann ekki
í minnisbækur sínar en hins vegar minnist hann þar æ oftar á konur og af
bókunum að dæma átti hann að minnsta kosti í tveimur gagnkynja ástarsam-
böndum í Kaupmannahöfn. Veturinn eftir að hann kemur heim skrifar hann
í fyrsta skipti um samkynhneigð í minnisbækurnar, þó ekki eigin reynslu á
því sviði heldur samtöl við félaga sína. 29. mars 1948 talar hann „lengi við
Stein Steinarr um hómósexúalitet Þórðar Sigtryggssonar“ og daginn eftir
byrjar hann að lesa hið mikla kynfræðirit Psychopathia Sexualis eftir Richard
Krafft-Ebing. 26. júní gefur Þórður, „sá undarlegi maður“, Elíasi „súperkle-
rádíens um sitt eigið og annarra manna hómósexúalítet“ og 3. september
segist Elías hafa farið í heimsókn til Þórðar sem sýnir honum „rit um hómó-
sexúalítet; það var honum líkt!“
Árið 1948 tókst Elíasi loksins að fá Ragnar í Smára til að gefa Man eg þig
löngum út og í lok mars 1949 var hún komin í bókabúðir. Í minnisbókunum
sést að aftur byrjar Elías að undirbúa utanlandsferð um leið og skáldsaga er
tilbúin til prentunar; hann fær styrk frá Menntamálaráði til bókmenntanáms
erlendis og ókeypis skipfar og sækir um nám í university College í London.
Á meðan hann bíður eftir svari tekur hann bankalán, flýgur til Danmerkur
og ferðast á ný um Norðurlöndin sumarið 1949. Í Finnlandi skrifar hann
handritið að Vögguvísu og fer að undirbúa útgáfu smásagnasafns en fjöl-
margar sögur eftir hann höfðu þá birst í tímaritum. Í nóvember fer hann
loks til London og hyggst innritast í nám en ekkert varð úr því þar sem hann
átti ekki fyrir skólagjöldunum.71 Þetta voru erfið ár fjárhagslega fyrir Elías
og það var hægara sagt en gert að sjá fyrir sér með ritstörfum, ekki síst þegar
löngunin til að ferðast var sterk og baklandið lítið sem ekkert.
Blendnar viðtökur Man eg þig löngum og barátta Elíasar árin 1949 og
1950 við útgefandann Ragnar, meðal annars við að sannfæra hann um að
gefa út Vögguvísu og borga höfundarlaun – sem hefðu getað greitt skóla-
gjöldin í London – er viðfangsefni sem fellur utan ramma þessarar greinar
70 Ásgeir Þ. ingvarsson, „Elías Mar! Hvað erum við að gera?“; Hjálmar Sveinsson,
Nýr penni í nýju lýðveldi, bls. 48–49. Í viðtali við Pétur Blöndal („Elías Mar. Var
þetta ekki bomba?“, bls. 276) sagðist Elías reyndar hafa „aðeins einu sinni“ sofið hjá
strák áður en hann fór til Kaupmannahafnar, svo líklega var hann farinn að þreifa
aðeins fyrir sér á þessu sviði áður en hann steig á skipsfjöl. Það breytir því ekki að
utanlandsferðin markaði greinileg tímamót í lífi hans.
71 um basl Elíasar í tengslum við dvölina í London má meðal annars lesa í bréfum
til hans frá Vilhjálmi S. Vilhjálmssyni sem var eins konar milliliður milli Elíasar
og Ragnars og sá um fjármál Elíasar í fjarveru hans: Lbs. 13 NF. Elías Mar. BA.
innlendir bréfritarar. Vilhjálmur S. Vilhjálmsson til Elíasar, 30. mars, 22. apríl, 28.
maí og 12. júní 1950.