Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2020, Blaðsíða 74

UM VILLUR VEgaR Í SögUnnI UM gRaLInn Og gRETTIS SögU
79
gralinn […] var úr skíragulli og skreyttur dýrmætum steinum af
ýmsum gerðum, þeim fegurstu og dýrustu sem finna má á sjó og
á landi. Steinarnir í gralnum voru betri en allir aðrir steinar, án
nokkurs efa.50
Í þetta eina skipti laumar norræni þýðandinn sér inn í textann og reynir að
útskýra þetta fyrirbæri:
Því næst gekk inn ein fögr mær ok bar í höndum sér því líkast sem
textus væri, er þeir í völsku máli kalla braull, en vér megum kalla
ganganda greiða. af því skein svá mikið ljós at þegar hvarf birti
allra þeira loga er í váru höllinni sem stjörnubirti fyrir sólarljósi.
Þat var gert með miklum hagleik af gulli ok öllum dýrstum steinum
er í váru veröldunni.51
Lesandinn fær að vita meira um gralinn hjá einsetumanninum í frönsku
sögunni:
Og ég held að Fiskikonungurinn sé sonur þess sem lætur bera
gralinn fyrir sig. En láttu þér ekki detta í hug að í gralnum séu
geddur, steinsugur eða laxar. Við vitum að bróðir minn lætur sér
nægja eina oblátu sem honum er færð í gralnum, svo heilagur er
gralinn.52
Í norrænu þýðingunni segir einsetumaðurinn hins vegar um „ganganda
greiðann“:
50 Chrétien de Troyes, Perceval eða sagan um gralinn, bls. 116. „Un graal antre ses
deus mains/Une dameisele tenoir/Et avoec les vaslez venoit,/Bele et jointe et bien
acesmee./Quant ele fu leanz antree/a tot le graal qu‘ele tint,/Une si granz clartez an
vint,/ausi perdirent les chandoiles/Lor clarté come les estoiles/Qant li solauz lieve,
et la lune./[…]/Li graax qui aloit devant,/De fin or esmeré estoit;/Pierres precïeuses
avoit/El graal de maintes menieres,/Des plus riches et des plus chieres/Qui an mer
ne an terre soient:/Totes autres pierres valoient/Celes desl graal sanz dotance.“,
Chrétien de Troyes, Perceval ou le Conte du Graal, ll. 3220–3239, bls. 765.
51 Parcevals saga, bls. 148–150.
52 Chrétien de Troyes, Perceval eða sagan um gralinn, bls. 187. „Et del Riche Pescheor
roi,/Que filz est a celui ce croi,/Qui del graal servir se fait./Et ne cuidiez pas que
il ait/Luz ne lanproies ne saumons;/D‘une seule oiste, ce savons/Que l‘an an ce
graal aporte,/Sa vie sostient et conforte,/Tant sainte chose est li graax;“, Chrétien
de Troyes, Perceval ou le Conte du Graal, ll. 6417–6425, bls. 843. Oblátan í gralnum
stuðlaði að því að tengja gralinn við kristna trú og í verki Roberts de Boron, Joseph
d’Arimathie sem er frá lokum 12. aldar, er gralinn bikarinn sem tók við blóði Jesú á
krossinum.