Úrval - 01.02.1944, Page 54

52
TJRVAL
mikla og Djengis Khan ekki
undanteknum).
Hann var lítill maður vexti
og fyrstu ár ævinnar var hann
ekki heilsugóður. Ekki var hann
svo glæsilegur, að það yki álit
hans, enda alltaf klunnalegur,
þegar hann varð að koma fram
opinberlega. Hvorki ættemi,
uppeldi né auður sköpuðu hon-
um yfirburði. Mestan hluta
æsku sinnar var hann bláfátæk-
ur og oft svangur, nema ef
hann gat unnið sér eitthvað inn
aukalega.
Hann virtist ekki mikið efni
í ritsnilling. Þegar hann tók
þátt í ritgerðakeppni, sem há-
skólinn í Lyon efndi til, var
ritgerð hans talin næstlökust,
hann var númer 15 af 16 þátt-
takendum. En hann vann bug á
öllum þessum erfiðleikum með
hinni óhagganlegu trú sinni á
örlög sín og hina glæsilegu fram-
tíð sína. Metorðagimdin var
aðalinntak lífs hans. Hugsunin
um sjálfið, dýrkun hins stóra
,,N“-stafs, sem hann undirrit-
aði öll bréf sín með og notaði
sífellt í skreytingum halla
sinna, hinn óbifanlegi vilji að
gera nafnið Napóleon að þýð-
ingarmesta atriðinu í veröld-
inni næst nafni guðs, — þessar
þrár iyftu Napóleon upp á há-
tind þeirrar frægðar, sem eng-
inn maður annar hefir náð.
Meðan Napóleon var undir-
foringi, var hann mjög hrifinn
af „Ævisögum frægra manna“,
sem gríski sagnfræðingurinn
Plutarch hafði skrifað. En hann
reyndi aldrei að taka sér líferni
þessara fornu hetja til fyrir-
myndar. Napóleon virðist hafa
verið gersneyddur þeim tillits-
sömu tilfinningum, sem greina
menn frá dýrum. Það er mjög
erfitt að færa fullkomnar sönn-
ur á, að hann hafi nokkurn tíma
elskað annað en sjálfan sig.
Hann var að vísu samur og
jafn við móður sína, en Le-
tizia kom jafnan fram sem hefð-
arkona, og hún vissi líka, eins
og aðrar ítalskar mæður, hvern-
ig á að stjórna barnahóp og
ávinna sér virðingu hans. 1
nokkur ár var hann hrifinn af
Jósefínu, hinni fögru kynblend-
ingskonu sinni, er var dóttir
fransks liðsforingja á Mar-
tinique og ekkju de Beauhar-
nais, sem Robespierre hafði lát-
ið taka af lífi fyrir að tapa í
orustu við Prússa. En keisarinn
skildi við hana, þegar hún gat
ekki alið honum son og erfingja,
og giftist dóttur Austurríkis-