Úrval - 01.02.1944, Blaðsíða 59

NAPÓLEON
57
neyddust loks til að myrða hann
(svo að þeir yrðu ekki allir
sendir í síberísku blýnámurnar).
Sonur Páls, Alexander keisari,
var ekki eins hrifinn af Napó-
leon og faðir hans hafði verið,
en leit á hann sem óvin mann-
kynsins og eilífan friðarspilli.
Alexander var guðhræddur mað-
ur og trúði því, að hann hefði
verið útvalinn af guði til þess
að bjarga heiminum úr klóm
Korsíkumannsins. Hann gerði
bandalag við Prússland, Eng-
land og Austurríki, en beið
ósigur. Hann reyndi fimm sinn-
um og mistókst fimm sinnum.
Árið 1812 ögraði hann Napó-
leon enn einu sinni og franski
keisarinn hét því í bræði, að
hann skyldi tilkynna friðar-
skilmála sína í Moskvu. Því
næst var safnað saman liði frá
Spáni, Þýskalandi, Hollandi,
ítalíu og Portúgal og haldið
norður á bóginn, svo að hefnt
yrði fyrir særðan metnað hins
mikla keisara.
Allir kannast við niðurlag
sögunar. Eftir tveggja mán-
aða herför var Napóleon kom-
inn til Moskvu og hafði sett upp
aðalbækistöð sína í hinu heilaga
Kreml. Aðfaranótt hins 15.
september 1812 varð eldur laus
í Moskvu. Borgin brann í fjóra
daga. Að kvöldi hins fimmta
dags, gaf Napóleon skipun um
undanhald. Tveim vikum siðar
fór að snjóa. Herinn sníglaðist
áfram gegnum for og krap, unz
hann kom að Berezinafijóti
hinn 26. nóvember. Þá hófu
Rússar árásir sínar fyrir alvöru.
Kósakkarnir þyrptust utan um
„Stórherinn", sem ekki var
lengur her, heldur stjómlaus
skríll. Um miðjan desember
komu framsveitir þeirra, sem
eftir lifðu, til borga í Austur-
Þýzkaiandi.
Orðrómur kom upp um að
bylting væri yfirvofandi. ,,Tím-
inn er kominn", sögðu þjóðir
Evrópu, „til þess að bjarga
okkur undan þessu óbærilega
oki“, Menn fóm að leita að
gömlum byssuhólkum, sem hin-
ir alls staðar nálægu, frönsku
njósnarar höfðu ekki komið
auga á. En áður en varði, var
Napóleon kominn á kreik með
nýjan her. Hann hafði yfirgefið
hina sigruðu hermemi sína og
ekið í sleða sínum rakleitt til
Parísar, þar sem hann krafðist
meira liðs, svo að hann gæti
varið helga jörð Frakklands
gegn útlendum innrásarher.
Sextán og seytján ára ungl-
8