Úrval - 01.06.1948, Blaðsíða 79

Úrval - 01.06.1948, Blaðsíða 79
FÉGRÁÐUGIR APAR 77 til hliðar og lagði alveg undir sig sjálfsalann. I þetta skipti komu úr honum appelsínusneið- ar með berkinum á. Búla keypti hverja sneiðina á fætur annari og borðaði þær jafnóðum. Þegar Bimba kvartaði, gaf Búla henni börkinn! Þessar sögur af Mósa, Bimbu og Búlu og hinum sjimpöns- unum eru skemmtilegar, en ein- hver lesandi kann að spyrja: „Hvaða vísindalegt gildi hafa svona tilraunir?“ Vísindamennirnir, sem fást við rannsóknir á hegðun dýra, gera það vitanlega ekki sér til skemmtunar. I augum sálfræð- ings eru þessar tilraunir athug- unarverðar af því að þær sýna, að aparnir eru færir um að meta táknrænt gildi. Hið andlega djúp, sem staðfest er milli mannanna og annarra dýra merkunnar, er breiðast einmitt á þessu sviði. Mikið af hegðun mannsins er byggt á — í raun og veru algerlega háð — tákn- um. Skýrasta dæmið er málið. Orð eru skrifuð eða töluð tákn, sem merkja hluti eða atburði. En þau eru líka annað og þýð- ingarmeira. Orðin eru grund- völlur, hið ómissandi hráefni hugsunarinnar. Jafnvel þögul hugsun getur ekki án málsins verið. Eftir því sem við höfum komizt næst hafa engin önnur dýr raunverulegt mál. Skerandi óp óttaslegins fíls getur sent heila fílahjörð á ofboðslegan flótta, en slíkt getur naumast talizt boðberi ákveðinnar hugs- unar eða hugmyndar, miklu frekar smitandi útbreiðsla óljós- ar óttatilfinningar. Er þá ekkert dýr nema mað- urinn gætt hæfileikanum til táknrænnar hegðunar? Er það ástæðan til þess að þau eiga ekkert mál? Sálfræðingar eru sannfærðir um, að æðstu spen- dýrin að minnsta kosti geti lært að nota tákn að takmörkuðu leyti. Tilraunir dr. Wolfes styðja þessa skoðun. Mósi og félagar hans lærðu að nota spilapening- ana sem tákn eða tímabundinn staðgengil matar og annarra nytsemda. Þetta er auðvitað frumstæð tegund táknrænnar hegðunar, en sú staðreynd, að aparnir gátu tileinkað sér hana, er mjög mikilvæg. Það er almennt álitið, að mannslíkaminn eigi að baki sér langan þróunarferil. Tilraunir
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Úrval

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.