Úrval - 01.06.1948, Side 111

SJÁLFSÆVISAGA MANNSINS
109
þeir hlustuðu á margar skýring-
ar á orsökinni og lögðu sjálfir
orð í belg. Þegar annar þeirra
tók eftir því, að húsmóðirin var
að vefa á gamaldags vefstól,
benti hann á, hvernig mætti full-
komna hann með lítilli fyrir-
höfn. Þeir fréttu um árás, sem
villimenn frá eyðimörkinni
höfðu gert á stað einn í suðaust-
urhluta landsins. Þeir gáfu hús-
bóndanum geitarskinnið, en í
staðinn gaf hann þeim fáða skel,
sem komið hafði frá þorpi
lengra í vesturátt. Svo héldu
þeir heimleiðis — sendiherrar,
kaupmenn og fregnberar. Eitt-
hvað þessu líkt hefur lífinu ver-
ið lifað á þessu dásamlega tíma-
bili frá 6000 til 5000 f. Kr.
Flest voru þorpin í ár-
dölunum, því að jarðvegur-
inn var frjósamastur þar. Áður
en langt um leið voru þau orð-
in svo þétt, að það var ekki
nema spölur á milli þeirra, og
það er í þessum þorpum — en
ekki hinum einangruðu byggð-
um uppi á hæðunum og fjöllun-
um — sem framhald sögu minn-
ar gerist.
O
Lífið var nú að verða æ flókn-
ara og margbrotnara. Nýjar
korntegundir voru ræktaðar og
nýjar ræktunaraðferðir fundn-
ar upp. Landbúnaðurinn var
orðin svo margbrotin atvinnu-
grein, að menn urðu að vera
bændur og annað ekki. Aðrir
urðu að reisa húsin og smíða
verkfærin.
Sama gengdi um aðrar at-
vinnugreinir. Leirkerasmíði og
járnsmíði voru orðnar sérhæfð-
ar iðnir. Bóndinn varð að
framleiða meiri matvæli en
hann neytti sjálfur, til þess að
hann gæti skipt á þeim og leir-
kerum og verkfærum. Með þessu
sparaði hann tíma og hafði hag
af; og leirkerasmiðurinn og
járnsmiðurinn, sem áreiðanlega
kusu iðn sína fram yfir erfiðið
á ökrunum, högnuðust líka á
þessum viðskiptum.
Á sama hátt og einstakling-
arnir voru að sérhæfast, þann-
ig hefur einnig farið um heil
þorp. Lífið byggðist á kornrækt-
inni. Ef eitthvert landsvæði var
vel fallið til kornræktar, reisti
f ólkið bú þar. En gott kornrækt-
arland var óhæfur grundvöllur
fyrir aðrar atvinnugreinir
þorpsbúa. Steinar voru nauðsyn-
legir í hlújárn, en það voru engir
steinar í myldnum jarðveginum.
Annaðhvort var landið skóg-
laust, eða viðurinn var mjög