Úrval - 01.12.1957, Qupperneq 22

Líkamslýti, sem nú or hægt
að bæta að fullu.
Holgómur og héravör.
Grein úr „Doktor“,
eftir Kjeld Baström, lækni.
Er barnið réttskapað 9 Þannig hljóðar fyrsta spurning moöurmnar
við níu af hverjum tíu fæðingum. Þeirri spurningu verður hver
lœknir og Ijósmóðir að svara, og á þeim hvilir líka sii þunga skylda
að þurfa stöku sinnum að svara neitandi.
Þcgar barn fœðist vanskapað, er lœkninum mest í niun að vita,
hvort gallarnir séu hœttulegir starfsemi líkamans eða hvort þeir
cru fyrst og fremst til lýta. Nœst er svo að athuga, hvort þeir séu
á þeim stað, að aðgerð verði þar við komið. Þegar læknirinn hefur
velt þessu fyrir sér, og það tekur ekki nema örstutta stund, getur
hann svarað kviðafullri móður og
á að bceta missmíði náttúrunnar
4 LGENGUSTU gallar í and-
liti eru holgómur og héra-
vör. Þetta getur komið hvort
í sínu lagi, en því miður fer
það oftast nær saman. Báðir
þessir gallar eru arfgengir og
eiga sér þess vegna næstum
alltaf fordæmi í ættinni. Þeir
e-ru tíðari hjá drengjum en
stúlkum, og um það bil 1,5 af
þúsundi nýfæddra barna eru
þannig vansköpuð. Læknar hafa
ávallt litið alvarlegri augum
á þessa galla en flestir halda,
af þeirri ástæðu, að þeir eru
ekki einungis til meinlegra lýta,
heldur geta þeir líka blátt
áfram verið skaðlegir ýmsum
mikilvægum lífshræringum, svo
sem fæðutöku og talmyndun.
Það eru ekki nema 30—40 ár
siðan almennt var álitið, að
þriðjungur slíkra barna væri
dauðanum ofurseldur þegar á
sagt henni, hverjar séu horfurnar
fyrstu árum ævinnar. Ef skarð-
ið í efri vörina var djúpt, gat
það torveldað barninu að loka
munninum þétt utan um
brjóstvörtuna eða túttuna, og
ef barnið var þar að auki hol-
góma, gat það ekki sogið nægi-
lega fast og fékk of litla mjólk.
Gómrifan var líka lélegur skil-
veggur milli munnsins og nef-
koksins, svo að mjólkin rann
fram í nefið eða niður í öndun-
arfærin. Börnunum var mjög
hætt við ýmsum kælingarsjúk-
dómum, því að loftið gat ekki
hlýnað á leið sinni til lungn-
anna vegna þess, hve munnur
og kok voru lítt starfhæf.
Við þetta má bæta, að mörg
börn með holgóm og héravör
þjáðust mikið andlega, bæði
vegna lýtanna á andlitinu og
ekki síður vegna hins, að þau
gátu ekki gert sig skiljanleg
20