Úrval - 01.06.1968, Side 95

ALLIR UM BORÐ í SÍBERÍU-HRAÐLESTINA
93
hæð nokkra, sem reyndist þegar til
átti að taka, aðeins vera samfrosta
snjóskafl, sem hvarf undan teinun-
um um vorið, þegar hlýnaði í veðri.
Vorleysingarnar voru víða ferlegar.
í einni slíkri leysingu drukknuðu
fleiri hundruð verkamanna, og 230
mílna brautarkafli og 15 brýr eyði-
lögðust í því flóði.
í rússnesku byltingunni var mik-
ið barizt um Síberíujárnbrautina.
Það var ekki fyrr en 1920, sem
kommúnistar náðu algerlega yfir-
ráðum yfir henni. Þeir hirtu síðan
ekki mikið um þessa lífæð landsins
fyrr en 1930, að Stalin hóf mikla
framkvæmdaáætlun og lét tvöfalda
teinalínuna og var því verki lokið
1939.
Þessi járnbraut gerði Síberíu
byggilega. Milljónir rússneskra
bænda fluttust austur á bóginn von-
glaðir af þeim fyrirheitum stjórn-
arinnar, að þar fengju þeir 140 ekr-
ur lands kvaðalausar, fyrir sig og
fjölskyldu sína jafnframt því, sem
þeir losnuðu þá við herþjónustu-
skylduna og skatta ýmsa. Til að
örva þessa flutninga voru fargjöld
höfð svo lág, að fimm manna land-
nemafjölskylda mátti ferðast 2500
mílur fyrir 1 dollara og fimmtíu
sent, á hvern fjölskyldumeðlim.
Vegna þessara stórfelldu mannflutn-
inga, og þeir hafa haldið áfram jafnt
og þétt síðan, telur nú Síbería 25
milljónir íbúa og er næstum níu
tíundu hlutar þeirra með evrópiskt-
slafneskt blóð í æðum, en ekki nema
einn tíundi innfæddir Síberíumenn.
í Seinni heimstyrjöldinni fluttu
Rússar mikið af þungaiðnaði sínum
austur fyrir Úralfjöll til að forða
honum undan sókn nazistanna. Þetta
hefði aldrei getað gerzt nema vegna
þess að járnbrautin var komin. Að-
eins ein af þeim verksmiðjum, sem
flutt var þurfti 8. þús. fiutnings-
vagna. Eins og nú standa sakir er
aukningin í sovézkum þungaiðnaði
mest í Síberíu og sá vöxtur grund-
vallast fyrst og fremst á járnbraut-
inni. Þó að Síbería sé afskekkt
land og ekki fýsilegt til landnáms,
slær þar einmitt í raun og veru
hjarta Sovétveldisins.
Síberíujárnbrautin veldur rúss-
neskum hernaðarsérfræðingum
stöðugum höfuðverk, því að rétt
sunnan og vestan við brautina, eru
samþjappaðir 7 hundruð milljónir
Kínverja, sem þaulnýta hvern skika
lands síns, og horfa rauðum augum
norður yfir teinana á óbyggt land-
flæmið þar. Hvað ætli þeir hugsi,
þessir menn, þegar þeir sem ekki
geta þverfótað á landi sínu, horfa
norður yfir auðar slétturnar, sem
sumar hverjar eru í rauninni kín-
verskt land, því að það var ekki
fyrr en á fimmta tug síðustu aldar,
sem Rússar náðu sumum landsvæð-
unum á sitt vald. Fyrir ári síðan
lýsti Mao Tse Tung þvi yfir að Kín-
verja vantaði þetta land. Mörg
hundruð mílna vegalengd liggja
brautarteinarnir innan skotvíddar
frá Kína. Ein jarðgöng sprengd eða
ein stór brú, gæti stanzað lestina
svo vikum skipti. Það er engin
önnur leið heldur fær til að flytja
lið, vistir eða hergögn landleiðina
frá Rússlandi og austur yfir Síberíu,
hvorki sjóleiðina fyrir norðan land-
ið eða nokkurt vegakerfi. Ef Kína