Úrval - 01.01.1970, Qupperneq 45

BIBLÍAN OG BOÐORÐIÐ UM . . .
43
voru ákvæðin, að ef stúlka gat ekki
sýnt meydómsmerki sitt við eigin-
manni sínum, þá beið hennar sama
refsing, hún skyldi grýtt til dauða.
En konunni var einnig veitt nokk-
ur vernd gegn óréttmætum ásök-
unum, og henni var ekki gefið að
sök þó henni væri nauðgað. Ef
maður ásakaði konu sína um að
hún væri flekkuð, er þau gengu í
hjónaband, en foreldrar stúikunnar
gátu sannað að þetta var ósatt, þá
varð hann að greiða föður stúlkunn-
ar háar bætur, og var honum óheim-
ilt að skilja við hana alla æfi frá
því, þó að skilnaður væri annars
mjög auðfenginn.
Af öllu þessu má sjá, að þegar
sjötta boðorðið var sett hjá ísraels-
mönnum, og jafnvel löngu seinna,
var það ekki látið ganga jafn yfir
konur og karla. Mestur munurinn
var þó í því fólginn, að maðurinn
gat tekið sér eins margar konur
og hann vildi, og jafnvel átt börn
með þernum sínum og ambáttum,
án þess að nokkuð þætti athugavert
við það. Þar við bættist, að mað-
ur gat umsvifalaust skilið við konu
sína. Enga verulega ástæðu þurfti
fram að færa, það nægði ef hann
var á einhvern hátt óánægður með
hana, þurfti hann þá ekki annað
en skrifa henni skilnaðarskrá og
senda hana síðan frá sér.
I Móselögum stendur ekkert um
það, hvað talin sé nægileg skilnað-
arsök, nema að á einum stað stend-
ur, að „ef maður gengur að eiga
konu og samrekkir henni, en hún
finnur síðan ekki náð í augum
hans, af því að hann verður var
við eitthvað viðbjóðslegt hjá
henni,“ þá skrifar hann henni skiln-
aðarskrá. Æðstuprestar síðari tíma
höfðu einnig líkar skoðanir á því,
hvað væri nægileg skilnaðarsök.
Hinn kunni réttarfræðingur
Schammai, sem var uppi skömmu
fyrir Krist, áleit að skírlífisbrot
þyrfti til, en stéttarbróðir hans
Hiller, sem ekki var minna frægur,
hélt því fram að nægileg orsök
væri, ef konan brenndi matinn eða
saltaði hann ofmikið — óhapp, sem
óneitanlega getur hent beztu hús-
mæður — og seinna, þegar fjöl-
kvæni var að mestu úr sögunni, og
einkvæni orðið ríkjandi, hélt Akiba
æðstiprestur því fram, að maður
hefði leyfi til að losa sig við konu
sína, ef hann fengi ást á annari
konu. Hjónaskilnaðir voru líka
mjög tíðir á dögum Gamla-testa-
mentisins, eins og sjá má af Jesús
Syraksbók (42,9), þar sem segir, að
faðirinn lifi í stöðugum ótta að gift
dóttir hans verði send heim aftur.
Það er augljóst mál, að við slíkar
aðstæður var ekki erfitt fyrir herra
jarðarinnar að halda sjötta boð-
orðið.
Við komu kristindómsins fékk
sjötta boðorðið miklu strangari
merkingu. í fyrsta lagi bannaði Jesú
afdráttarlaust að menn notuðu sér
hina léttúðugu átyllur til skilnað-
ar. Já, svo strangt tók hann til orða,
að hann sagði, að sá maður, „sem
segir skilið við konu sína og geng-
ur að eiga aðra, hann drýgir hór
gegn henni,“ og enn fremur, að ef
konan „skilur við mann sinn og
giftist öðrum, þá drýgir hún hór.“