Úrval - 01.01.1970, Side 96

94
ÚRVAL
ur á fertugsaldri. Hann hafði að-
eins verið tveggja eða þriggja ára
snáði, þegar jörð og allar eigur
föður hans voru hrifsaðar af hon-
um, vegna þess að hann var álitinn
vera „kúlakki“, þ.e. ríkur bóndi.
(A fjórða tug aldarinnar náði bar-
átta stjórnvaldanna gegn bændun-
um hámarki sínu, barátta þeirra
fyrir því að taka jarðirnar af bænd-
unum og smala þeim á samyrkju-
búin. Og þá var hver sá álitinn rík-
isbóndi, sem átti a.m.k. tvær kýr).
Eitt vorið var nokkrum slíkum
kúlakkafjölskyldum smalað saman.
Þær voru reknar um borð í skip
og sendar niður eftir Obánni í
Síberíu. Og síðan voru þær skildar
eftir á árbakkanum úti í miðri
auðninni og þeim sagt, að þær yrðu
að reyna að bjarga sér. sem bezt
gengi.
Útlagarnir grófu sér jarðhús, og
síðan felldu þeir tré og reistu sér
bjálkakofa. Burovfj ölskyldan var
ein þessara fjölskyldna. Nú fóru
fjölskyldurnar að vinna saman á
kerfisbundinn hátt. Þær reistu hús
og tóku að yrkja jörðina. 3—4 ár-
um síðar birtist stjórnarskipið að
nýju. Hinir kommúnisku embættis-
menn voru alveg furðu lostnir, þeg-
ar þeir rákust þarna á heilt sveitar-
félag. „Þið eruð álitin ver dauð,“
sögðu þeir. „Og svo eruð þið bara
enn hérna og orðin kúlakkar aftur.“
Þeir héldu burt. En að mánuði
liðnum birtist þar hópur hermanna.
Og enn á ný var fólkið rekið burt
frá heimilum sínum og jarðir þess
og eigur af því teknar. „Þeir leyfðu
okkur jafnvel ekki að taka mat-
skeið með okkur,“ sagði Anatoly
Burov. Og enn var fólkið skilið eftir
langt úti í auðninni. Burov var kall-
aður í herinn árið 1945. Hann gerð-
ist liðhlaupi, náðist og var dæmd-
ur í 5 ára fangabúðavist. Hann
reyndi tvisvar sinnum að strjúka.
Þegar ég hitti hann, hafði hann
dvalið 16 ár í fangabúðum.
Mér geðjaðist vel að Burov. Og
við gerðum áætlun um að grafa
jarðgöng undir fangabúðagirðing-
una. Okkur tókst með ýtrustu var-
úð að fá þriðja fangann til þess að
slást í hópinn. Og síðan fórum við
að svipast um eftir heppilegasta
staðnum. Eini tíminn, sem við gát-
um notað til þess að grafa jarðgöng-
in, var milli 10 á kvöldin þegar
gefið var merki um, að allir skyldu
ganga til náða, og klukkan 2 að
nóttu, þegar eftirlitsmaður gekk um
skálana og gætti þess, að það væri
fangi í hverju rúmi. Og svo var
það líka tíminn frá því um tvö-
leytið fram undir dögun. En við-
leitni okkar reyndist vera árang-
urslaus. Fyrst grófum við undir
skálann okkar. En við komum nið-
ur á vatn, þegar við vorum aðeins
komnir hálfan metra niður. Næstu
nætur reyndum við jarðveginn und-
ir öllum hinum skálunum. En nið-
urstaðan varð hin sama. Samt vor-
um við enn svo ákveðnit í að reyna
að flýja, að við héldum áfram leit-
inni að heppilegum stað fyrir jarð-
göngin.
En nú fóru kraftar okkar að
þverra. Það var ekki auðvelt að
vera án svefns mestalla nóttina,
vinna síðan allan daginn og verða
að lifa sultarlífi á matnum, sem við
fengum í fangabúðunum. í júní