Úrval - 01.01.1970, Side 113

VITNISBURÐUR MINN
111
menn koma út til þess að smala
okkur saman.
„Jæja þá, hættið að leika ykk-
ur! Við skulum fara í stjórnmála-
tíma.“
Neiti fangi að sækja slíka tíma,
veitir slíkt lagalega ástæðu til
hegningar, svo sem að fanga verði
meinað að fá ættingja í heimsókn
(en ein slík heimsókn er leyfð á
ári) eða að fá senda pakka með mat
eða fötum (einu sinni á ársfjórð-
ungi). En slík sérréttindi eru reynd-
ar ekki veitt, fyrr en fangi hefur
afplánað helminginn af dómi sín-
um. Og jafnvel þá yrðu flestir okk-
ar sviptir þessum réttindum vegna
brota gegn einhverjum reglum. Ég
fékk ald'rei einn einasta pakka all-
an þann tíma, sem ég var í fanga-
búðum og fangelsi. Og ég fékk að-
eins tvisvar heimsókn allan þann
tíma.
Sveshnikov major, yfirmaður
fangabúðanna, segir vinnuflokka-
stjórunum, hvað kenna skuli hverju
sinni, og les yfir þeim „lexíu“ dags-
ins. Þessir vinnuflokksstjórar eru
reyndar flestir næstum ólæsir. Þeir
sjá svo um kennsluna og reyna að
kenna „stjórnmálafræði“ sín sam-
kvæmt „punktum“, sem þeir hafa
fengið hjá majornum. Árangurinn
getur stundum orðið næsta hlægi-
legur. Nemendurnir hefna sín svo
oft á kennaranum fyrir að hafa ver-
ið neyddir til að koma í tíma og
demba yfir hann aragrúa af spurn-
ingum.
Vinur minn, Kolya Yusupov,
spurði þessarar spurningar í stjórn-
málatíma eitt kvöldið: „Þú segir,
að maður verði að lifa heiðarlegu
lífi og megi ekki svíkja ríkið. En
hvernig getur fjölskylda lifað á 50
—75 rúblum á mánuði? Hver eru
þín laun? Hvernig fær slíkt staðizt,
þegar verið er að tala um batnandi
lífsskilyrði? Já, og hvað þá um
hækkuð lágmarksvinnuafköst, sem
nú er krafizt, og verðhækkanir á
öllum matvælum, fyrst verið er að
tala um batnandi lífsskilyrði?"
Kennari okkar ræskti sig og hóst-
aði. Honum vafðist tunga um tönn.
Loks svaraði hann: „Yusupov, þú
beinir athygli okkar viljandi að
minni háttar vanköntum, sem eru
yfirleitt aðeins stundarfyrirbrigði.“
Fangarnir fóru nú allir að hlæja.
Þá lagði ég orð í belg. „Og hve
lengi mun þetta ástand vera?“
spurði ég. „Við vitum allir, að þeg-
ar ritskoðun var komið á, var því
lýst yfir, að þar væri aðeins um
,,bráðabirgðaráðstafanir“ að ræða.
Það var fyrir næstum 50 árum. Og
við búum enn við ritskoðun."
Þá svaraði hinn aðþrengdi vinnu-
flokksstjóri: „Marchenko, þú hefui
fengið of stuttan dóm. Það væri
hægt að lengja hann. Og hvað ykk-
ur hina snertir, þá sé ég, að þið er-
uð blátt áfram að biðja um að fá að
fara í einangrun."
Þá flýttum við okkur að hrópa:
„Jæja þá, þú hefur sannfært okkur!
Þú hefur sannfært okkur!“
Öðru hverju vorum við líka beðn-
ir að sækja „umræðufundi", sem
haldnir voru á vegum stjórnarem-
bættismanna, sem heimsóttu fanga-
búðirnar. í fyrstu var ekki hægt að
fá marga fanga til slíks, nema með
því að hóta þeim öllu illu. En síðar
tóku yfirvöldin upp á því að hafa