Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Blaðsíða 79

Hvaða eiginleika og færni þurfa góðir háskólakennarar að hafa?
Áhrifhins góða kennara
Áhrifum góðra háskólakervnara á nema
er best lýst sem styrkingu, eflingu og um-
breytingu. Góðir háskólakennarar efla
sjálfstraust nema og auðvelda þeim að sjá
styrkleika sína og getu. Samkvæmt Gvara-
madze (2008) styðja góðir háskólakennarar
nema þannig að þeir verða sjálfstæðir. Þeir
hvetja nema til sjálfsígrundunar. Þeir gera
nema meðvitaða um kennslu- og náms-
ferla og menningu stofnunarinnar ásamt
því að auðvelda þeim að samsama sig
þeirri menningu og samfélagi. Allt þetta
hefur jákvæð áhrif á mótun árangursríks
námssamfélags háskóla sem stefna á gæði
sem umbreytingu. Guðrún Geirsdóttir
(2006) hefur hins vegar greint það vald
sem háskólakennarar hafa, umfram kenn-
ara á öðrum skólastigum, til að taka þátt
í ummyndun fræðigreinar í háskólagrein.
Hún telur að háskólakennarar séu sjaldan
meðvitaðir um vald sitt og hlutverk í að
skapa námskrá háskólagreina og þar með
taka mikilvægar ákvarðanir sem snerta
bæði kunnáttu og leikni nema í greininni
svo og fagleg viðhorf þeirra og vinnulag.
Ályktanir og lokaorð
Nye, Konstantopoulos og Hedges (2004)
telja að það sé lykilatriði í menntarann-
sóknum að finna hvers vegna sumir
kennarar nái betri árangri í kennslu sinni
en aðrir. Þau halda því réttilega fram að
ef mikill munur er á árangri kennara þá
sé það mikilvægt, bæði fyrir grunnrann-
sóknir og fyrir eflingu kennslu, að koma
auga á þá háskólakennara sem ná betri
árangri en aðrir og jafnframt að finna þá
þætti sem valda því. Áherslan í gæða-
málum í skólum er að færast frá áherslu á
gæðatryggingu (e. quality assurance) yfir í
eflingu gæða (e. quality enhancement) og
gæði sem umbreytingu (e. quality as trans-
formation) (Harvey og Williams, 2010).
Ferlarnir við að umbreyta einstaklingum
og stofnunum eru að verða meginábyrgð
menntastofnana á öllum skólastigum, en
ekki síst í háskólanámi. Markmiðin eru
varanlegar umbætur, betra nám og öflugri
nemendur. Innan þeirrar sýnar er áherslan
á að hvetja nemendur til aukinna dáða og
stuðla þannig að betri námsárangri þeirra.
Gæði sem umbreyting eiga að efla nám
háskólanema og efla þá sem gagnrýna,
ígrundandi lífstíðarnema. Ég sé kenn-
inguna sem hér er kynnt sem grunn að
rannsóknum og frekari kenningarsmíði og
sem hjálpartæki til að bæta kennslu með
skýrri áherslu á góða háskólakennara sem
lykilpersónur í gæðum sem umbreytingu.
77