Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Blaðsíða 76

Sigríöur Halldórsdóttir
og stuðla þannig að eigin þekkingarþróun
og þekkingarþróun innan fræðigreinar
sinnar.
Skilgreining áhinum góða háskólakennara
Skilgreining á hinum góða háskólakenn-
ara er þá í ljósi ofangreinds:
Góður háskólakennari er skapandi og óhræddur
við að nota nýjungar í kennsluaðferðum til að
efla nám háskólanema. Hann er ákveðinn, um-
hyggjusamur og gagnrýninn í hugsun, trúverð-
ugur og þekkir sjálfan sig. Góður háskólakennari
hefur færni á sjö meginsviðum: samskiptafærni,
kennslufærni, umhyggjufærni, tilvistarfærni,
siðferðilega færni, færni í að efla og styrkja há-
skólanema og fæmi í ígrundun og sjálfsrækt sem
persóna og sem háskólakennari.
Áhrifgóðra háskólakennara
Áhrifum góðra háskólakennara er í kenn-
ingunni lýst sem eflingu háskólanema og
umbreytingu. í kenningunni er því haldið
fram að góðir háskólakennarar efli áhuga-
hvöt háskólanema til að læra og vaxa bæði
persónulega og faglega. Háskólanemarnir
fái aukinn áhuga á námsefninu og að kafa
dýpra í náminu (e. deep learning) sem gefi
þeim tilfinningu fyrir árangri og ávinn-
ingi. Háskólanemunum finnist þeir vera
teknir gildir, þeir fái jákvæða sjálfsmynd
sem háskólanemar og fái staðfestingu
á því að þeir séu á réttri leið því þeir fái
jákvæða endurgjöf þegar þeir standa sig
vel og uppbyggjandi leiðbeiningar þegar
þeir gera það ekki. Góðir háskólakennarar
efla von og bjartsýni háskólanema, sem
virkar hvetjandi á þá, og þeir skora á há-
skólanema að gera ætíð sitt besta.
Umræður um niðurstöður
Kennurum er ætlað að breyta fólki (Sizer
og Sizer, 1999) og kenningunni, sem hér er
kynnt, er ætlað að svara þeirri spurningu
hvers konar persónulega eiginleika og fag-
lega færni háskólakennarar þurfi að hafa
ef þeim á að takast að efla og breyta há-
skólanemum innan ramma gæða sem um-
breytingar. Auðvitað eiga margir af eigin-
leikum góðra háskólakennara einnig við
um góða kennara á öllum skólastigum en í
þessari grein er fyrst og fremst horft á há-
skólakennara og hlutverk þeirra í faglegri
félagsmótun háskólanema. Samkvæmt
kenningunni þurfa góðir háskólakenn-
arar að búa yfir gagnrýninni hugsun, um-
hyggju, trúverðugleika, sjálfsþekkingu,
ákveðni og skapandi hugsun. Sú faglega
færni sem þeir þurfa að hafa er samskipta-
færni, kennslufæmi, umhyggjufærni, til-
vistarfæmi, siðferðileg færni, fæmi í að
efla háskólanema til dáða og ígrundunar-
og sjálfsþróunarfæmi sem persóna og sem
háskólakennari.
Samkvæmt kenningunni er góður há-
skólakennari ekki aðeins umhyggjusamur
heldur hefur hann umhyggjufærni, þ.e.
kann að skapa umhyggjusamfélag (Bruce
og Stellem, 2005) og kann að stuðla að
þroska annarra (Mayeroff, 1971). Hann
þarf einnig að hafa tilvistarfærni sem er
nýtt hugtak og tekur m.a. til þess að geta
ætíð verið til staðar og hlustað af gaum-
gæfni á aðra. í tilvistarfærni felst einnig,
samkvæmt kenningunni, tilfinningafærni.
Samkvæmt kenningunni þurfa háskóla-
kennarar að hafa tilvistarfæmi til þess að
geta lagt rækt við tilfinningagreind og til-
vistarfæmi háskólanema, geta t.d. ráðið
74