Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Blaðsíða 66

Sigríóur Halldórsdóttir
stakra kennara. Með slíkri áherslu er hætta
á því að háskólakennarinn sjálfur gleym-
ist.
Að hverju er stefnt með háskólakennslu?
Guðrún Geirsdóttir (2006) bendir á að hina
faguppeldislegu orðræðu megi flokka
annars vegar sem mótandi orðræðu sem feli
í sér siði, venjur og hefðir sem ríkja um
viðkomandi grein og kennslu hennar en
einnig fræðandi orðræðu sem taki til þess
hvers konar leikni og færni er mikilvægt
að nemar tileinki sér. Eins og flestir fræði-
menn á þessu sviði leggur Gvaramadze
(2008) áherslu á mikilvægi háskólanem-
ans í gæðum sem umbreytingu. Að hans
mati á háskólamenntun að styrkja nema
og efla þá sem gagnrýna og ígrundandi
einstaklinga sem halda áfram að bæta
við sig þekkingu eftir útskrift. Að efla (e.
empower) þýðir í þessu samhengi „að
gefa nemum vald til að hafa áhrif á um-
breytingu sína" (Gvaramadze, 2008, bls.
446). Umbreyting er nauðsynleg svo há-
skólaneminn eflist í gagnrýninni og skap-
andi hugsun, geti notað sjálfsstyrkingu
og gagnrýna ígrundun þegar við á, öðlist
heilbrigt sjálfstraust og sé framsækinn. í
þessari umbreytingu sem stefnt er að, t.d.
þegar stúdent verður kennari, hjúkrunar-
fræðingur eða læknir, er ljóst að þekking
ein og sér nægir ekki. í slíkum tilvikum er
stefnt að ákveðinni umbreytingu á sjálf-
inu og þá einkum að tileinka sér ákveðin
viðhorf (Dall'Alba, 2005). Því miður horfa
þó of margir háskólakennarar fyrst og
fremst á innihald kennslunnar (hafa það
sem á ensku er kallað „content oriented
conceptions of teaching") og veigra sér
við að tileinka sér kennsluaðferðir þar sem
neminn er virkari þótt rannsóknir bendi til
þess að slíkar kennsluaðferðir séu að jafn-
aði mun árangursríkari (Kember, 2009).
Slíkir háskólakennarar eiga þar með á
hættu að umbreytingin á nemunum eigi
sér ekki stað (Harvey og Knight, 1996) og
geta hæglega fallið í þá gryfju að ýkja eigin
þekkingu og þekkingarleysi nemans (Gar-
dner, 1994).
Mikilvægi námsreynslu nemans
og hlutverk kennarans
Margir hafa bent á að umræða um mikil-
vægi kennslu hafi vikið fyrir umræðu
um mikilvægi námsreynslu nemans og
hlutverk kennarans hafi breyst úr því að
vera uppfræðari í að vera leiðbeinandi
og sá eða sú sem auðveldar nám eða er
milligöngumaður milli nema og náms
(Gordon og Fittler, 2004; Schuck, Gordon
og Buchanan, 2008). Andersen o.fl. (2009)
benda réttilega á að til að auðvelda nám
þurfi háskólakennarar að velja viðeigandi
stuðning við nemendur. Efling og um-
breyting nema og það að auðvelda þeim
námið er markmið gæðakennslu og hlut-
verk kennarans ætti að vera ljóst í því
samhengi. Hins vegar minnir Korthagen
(2004) okkur á hversu margbrotin kennsla
er og vitnar í viturleg orð Hamascheks
(1999) „meðvitað kennum við það sem við
vitum; ómeðvitað kennum við það sem
við erum (bls. 209)." í samræmi við þessa
visku er í kenningunni sem hér er kynnt
leitast við að ígrunda hvernig persónur
góðir háskólakennarar eru og hvaða per-
64