Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Blaðsíða 70

Sigríður Halldórsdóttir
1. tafla. Yfirlit yfir meginþrepin i kenningarsmiöinni
SKREF ÞAÐ SEM GERT VAR í HVERJU SKREFI
Skref 1 Meginhugtök og lykilsetningar sem eru byggingareiningar kenningarinnar voru tilgreind.
Kenningin er byggö á birtum rannsóknum og fræðaskrifum á þessu sviöi og meira en 30 ára
reynslu höfundar sem háskólakennari og stjórnandi innan háskóla á Islandi og erlendis. Þá
byggist kenningin á þvi aö hlusta, formlega og óformlega, á háskólanema í áratugi og greina
hvaö þeir telja aö styrki þá sem háskólanema. í þessu fyrsta skrefi kenningarsmiðarinnar var
ofangreint efni metið á gagnrýninn hátt og niöurstööurnar notaöar til aö byggja likan sem grunn
aö kenningarsmiðinni sem lýsti hinum góða háskólakennara sem lykilaðila i gæðum sem
umbreytingu. i 2. töflu er yfirlit yfir helstu hugmyndir sem kenningin er byggö á.
Skref 2 Leitaö var i þvi sem áöur hefur verið skrifaö um atriöi sem tengjast meginhugtökum eöa
lykilsetningum og tengslin könnuö. Meö þvi að nota ýmist hugtök eöa hugtakaheildir voru
fræöaskrif annarra könnuö og þættir sem tengjast meginhugtökum eöa meginlýsingum
kenningarinnar voru sérstaklega athugaðir og skráöir. Notuö var stööug samanburðargreining
og allt sem tengdist efninu um hinn góöa háskólakennara sem lykilaðila í gæðum sem
umbreytingu var skoðaö ofan i kjölinn og borið saman viö greiningarlikanið sem þróaö var i
skrefi eitt. Þetta var gert til að finpússa kenninguna.
Skref 3 Hugtökum og lykilsetningum um hinn góða háskólakennara var raðað i eina heildræna lýsingu.
Þegar þróuö höföu veriö mörg meginhugtök og lykilsetningar um hinn góða háskólakennara og
greiningarlíkanið sem sett var fram i skrefi eitt haföi verið finpússað voru niðurstöður settar fram
i texta og meö þremur skýringarmyndum. 2., 3., og 4. mynd sýna yfirlit yfir mismunandi þætti
sem tengjast hinum góða háskólakennara samkvæmt kenningunni.
Aðferð
Aðferðin sem notuð var til að þróa kenn-
inguna er kenningarsamþætting (e. theory
synthesis) eins og henni er lýst af Walker
og Avant (2004). í kenningarsamþættingu
tengir kenningarsmiðurinn saman þekk-
ingareiningar sem geta verið fjölmargar,
jafnvel fræðilega ótengdar og úr ýmsum
áttum, t.d. bæði úr rannsóknarniðurstöð-
um og öðrum fræðilegum skrifum. Að-
ferðin gerir kenningarsmiðnum mögulegt
að samþætta hinar ólíku þekkingareining-
ar í eina heild - eina kenningu.
Þegar kenningarsamþætting er notuð
sem aðferð við kenningarsmíði er um að
ræða þrjú meginskref. í 1. töflu er yfirlit yfir
skrefin þrjú og sýnt hvernig hvert skref var
framkvæmt í þessari kenningarsmíði. Ekki
er hægt að lýsa því í smáatriðum hvemig
kenningarsamþætting er framkvæmd en
hún felst í því að draga þekkingareiningar
út úr rannsóknarniðurstöðum og öðmm
fræðilegum skrifum (e. decontextualisa-
tion) og setja þessar þekkingareiningar
saman í eina heild (e. recontextualisation).
Hægt er að bera aðferðina saman við það
að mála mynd. í fyrsta skrefi er myndin
teiknuð út frá ákveðinni þekkingu á fyrir-
bærinu sem ætlunin er að teikna. í öðm
skrefi er myndin borin saman við aðrar
svipaðar myndir. Þetta er gert til að fá
fyllri mynd og til staðfestingar og nánari
skýringar. í þriðja skrefi em niðurstöður
settar fram. í 2. töflu er yfirlit yfir helstu