Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Blaðsíða 17

Skilvirkni Logos i lestrarskimun
máli fyrir nákvæmni skimunar (Einar
Guðmundsson, 1999). Án upplýsinga um
tíðni vandans er erfitt að meta hversu
háu hlutfalli barna skuli vísa til ítarlegrar
greiningar í kjölfar skimunar. Þetta undir-
strikar þá staðreynd að ákvarðanir sem
teknar eru í kjölfar skimunar eru í eðli sínu
tölfræðilegar.
Útkoma á samræmdu könnunarprófi
í íslensku var notuð sem vísbending um
stöðu nemenda í lestri. Samræmdar ein-
kunnir eru normaldreifðar. Þessar ein-
kunnir gefa því upplýsingar um grunn-
tíðni sem hægt er að nota til að skilgreina
vanda. Þegar einkunnir eru normaldreifð-
ar fá um 68% barna á landsvísu einkunn
á bilinu 20 til 40, en slík frammistaða telst
innan eðlilegra marka og í meðallagi. Ein-
kunnin 20 í samræmdum könnunarpróf-
um er undir meðallagi og telst vera slakur
námsárangur. Árlega fá um 16% barna
einkunn sem er lægri en 20, um 7% barna
fá einkunn sem er lægri en 15 og loks fá
um 2% barna einkunn sem er lægri en 10.
í þessari rannsókn voru sett tvö viðmið
um það hvenær barn telst vera í vanda, eitt
almennt (vandi) og annað sértækara (mikill
vandi). Nemendur sem fengu 20 eða lægra
í samræmdu könnunarprófi í íslensku
(jafngildir einu staðalfráviki eða meira
fyrir neðan meðaltal) voru skilgreindir
með lestrarvanda. Nemendur sem fengu
15 eða lægra í samræmdu könnunarprófi
í íslensku (jafngildir einu og hálfu stað-
alfráviki eða meira fyrir neðan meðaltal)
voru skilgreindir í miklum lestrarvanda.
Sökum smæðar úrtaksins var ekki unnt að
nota einkunnina 10 eða lægra í íslensku-
prófinu (jafngildir tveimur staðalfrávikum
eða meira fyrir neðan meðaltal) til þess að
skilgreina mikinn vanda, þar sem búast
mátti við að aðeins þrír til fjórir nemendur
í úrtakinu hefðu fallið í þann hóp.
Niðurstöður
Niðurstöður eru kynntar í þremur hlutum.
Fyrst er fjallað um árangur nemenda í
fjórum prófhlutum Logos og samræmdu
könnunarprófi í íslensku og hversu sterkt
samband var á milli árangurs í prófunum
tveimur. Því næst er skýrt frá forspá Logos
um árangur í samræmdu könnunarprófi í
íslensku. Á grundvelli þeirra niðurstaðna
voru þeir prófhlutar Logos sem spáðu
best fyrir um árangur í íslensku valdir og
fjallað um gagnsemi þeirra í skimun.
Lýsandi tölfræði
Árangur þátttakenda í prófhlutum Logos
(M = 47,6 til 57,4) og námsþáttum í sam-
ræmda könnunarprófinu í íslensku í 4.
bekk (M = 28,9 til 31,6) var í meðallagi og
sambærilegur árangri nemenda á lands-
vfsu (1. tafla). Ekki er munur á frammi-
stöðu drengja og stúlkna í prófhlutum
Logos (f(184) = -1,9 til 1,5, p > 0,05). Þá er
frammistaða kynjanna jöfn í þremur af
fjórum prófhlutum samræmda könnunar-
prófsins í íslensku. í prófhlutanum ritun
er frammistaða stúlkna (M = 31,6, sf = 7,8)
betri en frammistaða drengja (M = 27,1, sf
= 8,3), (f(184)= -3,8, p < 0,05).
Fjöldi og hlutfall nemenda sem flokk-
ast með vanda eða mikinn vanda í lestri
eftir árangri þeirra í samræmdu könn-
unarprófi í íslensku kemur fram í 2. töflu.
Af 187 þátttakendum í rannsókninni eiga
alls 26 (13,9%) í lestrarerfiðleikum þegar
lokaeinkunn í samræmdu könnunarprófi