Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Blaðsíða 50

Brynjar Ólafsson, Gísli Þorsteinsson og Ossi Autio
Rannsóknarspurningar
og þátttakendur
Eins og fram hefur komið á námsgreinin
hönnun og smíði rætur að rekja til slöjd-
stefnunnar sem lagði áherslu á handverk
sem tæki í þjónustu uppeldisins. Á seinni
árum hefur greinin hins vegar þróast í átt
til hönnunar og tækni bæði á íslandi og í
Finnlandi. Engar fyrri rannsóknir á við-
horfum nemenda til tækni og námsgrein-
arinnar hönnunar og smíði liggja fyrir og
því er áhugavert að skoða stöðuna hér á
landi og bera hana saman við önnur lönd.
í greininni er leitast við að svara eftir-
farandi spurningum:
1. Hver eru viðhorf 11 og 13 ára nemenda
á íslandi og í Finnlandi til tækni?
2. Hver eru viðhorf 11 og 13 ára nemenda
á íslandi og í Finnlandi til námsgrein-
arinnar hönnunar og smíðil
Spurningalistar voru lagðir fyrir alls 233
grunnskólanemendur á aldrinum 11 og 13
ára í þremur skólum í hvoru landi vetur-
inn 2011-2012. Svarhlutfall var 100% þar
sem könnunin var lögð fyrir nemendur á
skólatíma. Heildarfjölda nemenda, aldurs-
og kynskiptingu má sjá í 2. töflu.
13 ára nemendur eru elsti árgangur
skyldunáms í hönnun og smíði í báðum
löndunum og því eðlilegt að skoða viðhorf
þeirra. Til samanburðar voru síðan 11 ára
2. tafla. Fjöldi, aldur og kyn þátttakenda eftir
löndum
Aldur og kyn ísland Finnland Samtals
Stúlkur 5. bekk 24 28 52
Stúlkur 7. bekk 25 32 57
Drengir 5. bekk 27 35 62
Drengir 7. bekk 28 34 62
Samtals 104 129 233
nemendur valdir því á þeim aldri hafa þeir
kynnst innihaldi námsgreinarinnar vel og
öðlast nokkra þekkingu á tækni.
Spurningakönnunin
Skólarnir voru valdir með það í huga að
kennt væri eftir aðalnámskrá grunnskóla
í hönnun og smíði í öllum bekkjum og
til þess að fá sem heildstæðasta mynd af
viðhorfum nemenda til tækni. Úrtakið
var hentugleikaúrtak. Nemendur voru
frá höfuðborgum landanna, Helsinki og
Reykjavík. Kennarar lögðu spurninga-
listana fyrir og var svarhlutfall nemenda
100%. Allir nemendur bekkjanna sem voru
í skólanum þegar könnunin var lögð fyrir
svöruðu og voru 48,8% svarenda stúlkur
og 51,2% drengir.
Til þess að fá svar við rannsóknarspum-
ingunum var lagður fyrir spurningalisti
með 14 spurningum. Spurningunum var
svarað á fimm þrepa kvarða, frá því að
vera mjög sammála til þess að vera mjög
ósammála. Spurningalistinn var byggður
á PATT-staðlinum (Pupils Attitudes To-
wards Technology) sem Raat og de Vries
(1986) hönnuðu og prófuðu áriðl986.
Markmið rannsóknarinnar var að meta
viðhorf nemenda til tækni og hefur þessi
sami spurningalisti verðið lagður fyrir í
meira en 22 löndum (Bame, Dugger, de
Vries og McBee, 1993; Boser, Palmer og
Daugherty, 1998; Smail og Kelly, 2002).
Með þessa reynslu til hliðsjónar var sá listi
sem hér er notaður þýddur og yfirfarinn.
Spurningalistinn var forprófaður í einum
skóla í hvoru landi fyrir sig. í framhaldi
af því voru gerðar nokkrar orðalagsbreyt-
ingar á listanum. í 3. töflu má sjá spum-