Skírnir - 01.01.1855, Qupperneq 30

32
FRJETTIR.
Noregur.
hins látna. Frumvarp kom fram ú þinginu frá konungi um ab taka
úr lögum ó&alsrjettinn í Noregi, sem eiginlega er í því fólginn, aÖ
elzti sonur hefur forkaupsrjett a& óÖalsjörÖinni; hún er virt af út-
tektamefnd, og skal hann borga systkinum sínum eptir mati nefudar-
manna þann hluta er þau erfa í jörÖinni. Einnig hefur elzti sonur
brigöarjett, þó jörÖin hafi lengi veriö í höndum annara manna.
Oöalslögin iiafa veriö mjög óglögg og ruglingssöm, og því valdiö
miklum málaflækjum og rekstri. Ekki vitum vjer, hvort sett eru
ný lög um óöalsrjettinn eöur ekki. Fyrir nokkru síÖan haföi stjórnin
sett nefnd manna til aÖ skilja um, hvort taka skyldi upp kviÖdóma,
líkt og nú er á Englandi og í Vesturheimi. Hefur margt veriö
ritaÖ um þaö efni bæÖi meö og mót. Málefni þetta bar á górna
á þinginu, og rjeÖu þingmenn þaö af, aÖ setja aöra nefnd til aÖ
rannsaka máliö, og skipuÖu liana 5 mönnum. Nefndarmenn eiga
aö gjöra þaö aö álitum, hvort kviödóma skuli viÖ hafa, og þá
hvernig þeim skuli hagaö, eöur ráÖa frá því; þeir skulu gjöra frum-
varp um þetta efni og leggja þaÖ fram á næsta þingi 1857. þar
aÖ auki var í lög tekiö nýtt bijefburöargjald, líkt og getiö er um
hjer aÖ framan aÖ gjört var í Svíþjóö. Konungur lagÖi og fram
frumvarp til breytingar á stjórn Noregs og Svíþjóöar, þegar i^on-
ungur væri ekki sjálfur viÖ. A þingi NorÖmanna var gjörö uppá-
stunga um aÖ taka skyldi af jarlsdæmiö, þegar þaö losnaÖi hjer
eptir; báru þeir þaö fyrir sig, aö embætti þetta væri óþarft og
ekki samhljóÖa stjórnarskipun þeirra, því Noregur væri engan veg-
inn jarlsdæmi Svía konungs. Uppástunga þessi var samþykkt meö
miklum atkvæöafjölda. Konungur haföi beiözt mikilla fjárframlaga
til aÖ auka skipaliÖ og landliö; en tillög þessi voru rýrö töluvert
á þinginu. Hins vegar var lögtekiÖ, aÖ allir menn skyldu. vera
liÖskyldir, þegar þeir hafa tvo um tvítugt, þó eru flestir embættis- j
memi undanþegnir. Líka var og samþykkt aÖ ætla 300,000 spesíud.
til aö geta variÖ sig áföllum undir stríöinu. þetta tillag er lítiö
meira en helmingur á viö tillag Svía, þegar miÖaö er viö fólkstal
í báöum löndunum. þaÖ er undarlegt, hvaÖ þing NorÖmanna hefur
veriö undirtektalítiö, jiegar um hermál hefur veriö aÖ ræöa, og þó
Norömenn sjálfir sjeu vinir Englendinga og semji sig mjög aö hátt-
um þeirra, þá er ekki annaö aö sjá af j)ingstörfunum, en aö þeir