Skírnir - 01.01.1855, Page 82

84
FKJETTIR.
ítal/a.
manna, 15 erkibiskupar og 26 biskupar, 660 kanúkar, þaí> er: 1
kanúki á móti 54,000 leikmanna. En í Sardiníu er 4J miljón manns,
4 erkibiskupar, 65 biskupar, 1324 kaniíkar, eíiur 1 kanúki á móti
3200 leikra manna. Auk þessa klerkalýbs, sem nú var talinn,
þá er þar ógrynni af alls konar munkum og nunnum, og þar á me&al
2000 betlimunka. Forstöfcumenn munka þessara hafa afesetur sitt í
Róm, og senda þeim skeyti sín þaban. Vib þessu getur stjórn Sar-
diníu ekki 'gjört, og hafast því munkamir margt ab í laumi eptir
rábum páfa, sem ekki er ýkja hollt landinu nje stjórninni. En bæfei
er nú þafe, aí> fjöldi klerkanna er meiri í Sardiníu en í nokkru öferu
landi* 1), sem vjer þekkjum til, og líka eru þeir margir auöugri, og
því voldugir. Til þess afe vita, hvort þeir sjeu aí> tiltölu aubugri
en leikmenn, viljum vjer taka jarbagózib í landinu til sönnunar.
Ágóbinn af allri jarbeign í Sardiníu er 934 miljónir franka, af því
eiga prestar 16 miljónir; jöfnum vjer nú saman prestunum og tölu
þeirra manna, sem lifa vib jarbyrkju, þá finnum vjer, ab hver prestur
er ab mebaltölu þrefalt ríkari en leikmaburinn, og fimmfalt ríkari en
klerkarnir á Frakklandi. þab era hjerum 600 klaustur í landinu,
og 5000 munka, en 3000 nunna. þessir munkar eru sumir mjög
fátækir og hafa lítib kaup; en aptur á mót eru biskupar og erki-
biskupar mjög svo aubugir. Sumir af munkum þessum eru ibju-
samir, þeir kenna mönnum, fræba þá um trúarefni og kenna
þeim sibgæbi; abrir eru læknar, en aptur abrir gjöra ekki neitt,
nema ganga um eins og förumenn og lifa á handbjörg annara.
Stjórnin sá nú gjörla, hversu mál var meb vexti, og ab hjer þurfiti
skjótra umbóta; hún sá, ab klerkastjettin var of mannmörg og of
kostnabarsöm ríkinu, biskupar og yfirbiskupar voru langt of ríkir
og voldugir, aptur sumir munkarnir, sem bæbi eru kennarar og læknar,
of illa íhaldnir, og þar ab auki vildi hún gjarna verba laus vib
alla þessa betlimunka, sem ekkert gagn vinna, en mikib ógagn.
Ratazzi dómmálastjóri lagbi því frumvarp fram á þinginu um þetta
mál; þab fór fram á, ab klaustur og fjelög þeirra munka skyldu
’) íslandi er reyndar viðbrugðið fyrir prestafjölda; en þar er þó ekki netna
1 prcstur handa 330 manns, eður næstum hálfu færri en ÍSardiniu, þó
það sje nokkuð öðru mkli að gegna.