Fylkir - 01.05.1920, Page 51

51
®n,egar á þessari öld, að orka þessi yrði ekki nægileg; en eftir
u — 60 ár mundu hin fyrstu orkuver, sem leyft yrði að byggja
samkvæmt sérleyfislögunum verða eign ríkisins.«
Höf. getur þess um ofangreind vatnsföll, að rensli Sogsins
SHi orðið 90 m3 til jafnaðar, að Dynjandi hafi 4—5 m3, fallhæð
320
rn.; Hvalá 4 — 5 m3, fallhæð yfir 200 m.l; Laxá um 45 m3;
híi
yvatn er 300 m. yfir sjó; Lagarfljótsfoss 150 m3; fallhæð nálægt
Klr|<jubæ 20 m.
V'ð þetta má athuga, að Laxá flytur ekki yfir 36 m3, þegar
11 n ^r minst, og mundí afar örðug að virkja. Ennfremur gefur
ntangreind vatnsorka ekki 5 hestorkur á mann með núverandi
°lkstali, hvað þá síðar, ef fólki fjölgar hér eftir eins og á tíma-
Hnu frá 1890 til 1910, nl. 0.91% á ári, sbr. bls. 90 í ritgerð
1°ns t3. í nefndarál. og töflu, sem þar stendur, er sýnir, að ef
Jhjdsbúar eru nú 92 þús., og þeir fjölga um 1% á ári, verður
,:inatalan eftir 25 ár 118 þús.; eftir 50 ár 151 þús.; eftir 75 ár
94 þúsund og eftir 100 ár 249 þúsund. 400 — 500 þús. h.orkur
er t>ví hið allra minsta, sem ætla þarf til almennings þarfa um
n^estu 75 {ii 100 ár, því skeð getur, að leyfishafar gefi ekki upp
rHtindi sín að leyfistímanum loknum.
, ■nr næst er að athuga, með hvaða aðferð ríkið skal, tryggja
er nægileg vatnsföll til almennings þarfa, með eignarnámi (lög-
narni) e^a meg samkomulagi og fyrir ákveðið verð. Pessi spurn-
"!§ virðist hafa verið ásteytingarhellan, sem fossanefndin klofn-
1 sbr. 5; málsgr. bls. IV. í nefndaráliti minni hlutans, sem
SeSir, að 5. febr. sl. (1919) hafi meiri hlutinn neitað »að gefnu
1 efni frá okkar hálfu, að viðurkenna rétt landeigenda til bóta
/rir orkuvatn eða annað vatn, sem tekið væri í landi hans í
..arnr almennings, eða einstakra manna og væri fram yfir heim-
1,sbörf landeiganda.« (Rvík 14. apr. 1919. G. Eggerz. Sveinn Ó.).
Hinir, meiri hlutinn (Bjarni Jónsson í broddi þeirra), héldu, að
r,kið
*tti alt rennandi vatn. Hins vegar er ekki að sjá af ritgerð-
^'n þeirra G. Eggerz og Sv. Ó., að þeir hafi haft glögga hug