Fylkir - 01.05.1920, Page 86

86
þess, að steinolíulampar og olíusuðuvélar eru nú orðnar í meira
afhaldi, og því miklu almennari, heldur en lýsislampar eða kerti.
Peir gáfu auðvitað engan veginn eins góða birtu eins og steifl'
olíulamparnir, en þó mátti nota þá, og þeir eyddu miklu minfla
fé en steinolíulampar gera, og voru ekki eins hættulegir eins og
steinolíulampar eru, ef ógætilega er með farið. Einnig voru göm'11
hlóðirnar, eða arnstæðin, miklu hættuminni heldur en steinolíu'
suðuvélar eru. Landsbúar hafa, þegar á alt er litið, verið helzfl
fljótir að taka upp þessi útlendu áhöld, og hafa eytt helzti
fé til Ijósmetis og eldsneytis á síðustu áratugum, en þó ekk'
nógu miklu til að hita húsin svo vel, einkum timbur frystihja**'
ana og steinsteypunaustin, að líft væri í þeim, eða/eins lífvaen-
legt, eins og í góðum íslenzkum snjóhúsum, hvað þá gr#fl'
lenzkum, ef trúa rná ferðasögum þaðan.
Til Ijósmetis og eldsneytis eyddu landsmenn, á árunum
—1916, yfir 14 millionum króna. Árið 1915 nam eyðslan ^3/4
mill., árið 1916 6 mill. 38 þús. kr., en árið 1914, 3,3 mill. kr.
Með líkri eyðslu eins og 1916 hafa landsmenn keypt Ijósrna*
og eldsneyti frá útlöndum fyrir 18 mill. króna á síðustu þremrfl
árum, þ. e. alls yfir 30 mill. kr. á síðustu 6 árum. En fyrir Þa
upphæð mætti að líkindum raflýsa og rafhita alla kaupstaði o%
önnur sjóþorp landsins. Verji menn jafnmiklu fé til eldsneyt,s
og Ijósmatar, segjutn 12 ár enn, svo nemur það, með áðurtöld;
um 30 mill., yfir 100 millionum króna! Óefað hefur talsvert a
þessari upphæð farið til skipaútgerðar, þó varla meira en
alls. Pví, samkvæmt framanrituðu, hefur kolaeyðslan í sjóþorpflfl1
landsins numið 2/s — >/2 smálest á mann á ári (sbr. ritgerð JóflS
Porlákssonar í Rvík og mínar eigin athuganir og fl. hér nyrðra)j
En fyrir 60 — 70 milL kr. held eg megi enn rafhita og lýsa hvef
einasta hús og heimili íslands langtum betur en nú' gerist, we
því einfalda móti, að nota orku fljóta þess og fossa til að a*a
raforku, setja upp nýtilegar aflstöðvar við eitt eða fleiri íslaflds
stærri vatnsfalla og dreifa þeirri orku síðan til heimila maflfla
hvívetna á landinu.