Óðinn - 01.01.1936, Blaðsíða 16

16
0 Ð 1 N N
vír, aðallega með eigin höndum, og vann að því öll-
um stundum, er nokkurt tóm gafst til. Að því búnu,
eða jafnhliða, fer hann að undirbúa þennan reit, til þess
að gera hann að trjá- og blómjurtagarði, útbýr,
mokar upp og hleður smá-lautir og hóla í honum,
og ýmislega lagaðar smá-kvosir eða hvamma, með
upphlöðnum setubekkjum, en grasbletti og sljettur á
milli, einnig ýmislega lagaðar. Gróðursetur síðan um
alt íslenskar viðartegundir og blómjurtir, sem unt var
í að ná, og líka nokkrar útlendar. Var margt af þessu
verki og fyrirkomulagi þess hreinn og beinn skáld-
skapur, og hann fagur og göfugur. En blettinn næst
húsinu sunnan og vestan gerir hann að túni. Fjekst
hann við þetta árum saman og varði til þess miklum
tíma, kröftum, aðallega sínum eigin, og eflaust samtals
miklu fje, jafnframt því, sem hann starfaði aðallega
að lækningum o. fl.
Og fyrst framan af leit alt vel og fallega út með
hinn einkennilega og skáldlega skemtigarð. Trjen,
jurtirnar og blómin hans stóðu þá svo, að yndislegt
var að reika um garðinn og sitja eða liggja á gras-
bekkjunum og hinum ýmislega löguðu tilbúnu smá-
kvosum. En holtið þarna ljet ekki á sig ljúga, því að
svo ófrjólegt sem það var á yfirborðinu, áður en
nokkuð var við því hreyft, þá reyndist þó, þegar til
kom, undirborð þess enn ófrjórra en vænta hefði mátt
af sæmilegri jörð, a. m. k. fyrir hinn fagra og göfuga
gróður, sem þarna átti að rækta, svo að endirinn
varð sá, eftir nokkur ár, að alt visnaði og veslaðist
upp þannig, að nú eru litlar eða engar menjar þarna
eftir, nema jarðlagið, sem hendur stofnandans hafa
skapað. Það mun sjást þar enn. Er leiðinlegt til þessa
að hugsa. En sjálfsagt vantar þarna mikið af ein-
hverjum sjerstökum efnum í jarðveginn, til þess að
þar geti þrifist annað en óræktar gróður.
En ekki var gefist upp, enda var nú þessi maður
ekki lengur »einsamall«, því að hann hafði nú fengið
»meðhjálp, sem með honum skyldi vera«, ágæta eigin-
konu, honum mjög svo hentuga og samhjálpandi um
alt. Fór þá óðum og mjög að herða á framkvæmdum.
Litla einbúahúsið fjekk bráðlega umbót og viðbót,
og aftur og aftur umbót og viðbót, þar til þarna var
komin heil þyrping af húsum, stærri og smærri og
ýmislega löguðum, út frá frumbýlings-húsinu litla,
með sæg af mismunandi vistarverum fyrir mannlegar
verur, auk gripahúsa og annars þar tilheyrandi. ]afn-
framt var og sífelt verið að plægja, sá og herfa, og
reyna að rækta óræktar móana í kring, til túnmynd-
unar, með ærnum kostnaði, og má nú vænta allgóðs
árangurs af þessu, með sama eða líku áframhaldi.
Enda eru nú túnblettirnir þarna orðnir stórir og álit-
legir. Aðal-orsök og jafnframt afleiðing allra þessara
framkvæmda var hin sívaxandi, geysilega umferð um
þjóðveginn þarna, fast við setur þessara hjóna, ásamt
mjög ríkri framkvæmdaþrá og nýsköpunarhneigð í
brjósti beggja hjónanna. Hin mikla umferð og aðsókn
manna knúði til híbýla-aukningar, og húsnæðisaukn-
ingin varð aftur til að auka gestakomuna á nótt og
degi; og svo var það líka læknirinn, sem þarna mátti
finna og leita ráða og hjálpar til, sem ávalt dró
þangað æði marga úr öllum áttum. En jafnframt þessu
voru það ekki síst alúðar viðtökurnar og viðgerðirnar
hjer, við hvern sem var, er drógu að gesti og gang-
andi. Kvað og svo mjög að gestnauð þarna, að brátt
varð óumflýjanlegt að koma á gistingar- og greiða-
sölu, og stóð svo alt þangað til, að bílar tóku við af
hestunum um mannaferðir og flutninga. Var þá um
langt skeið svo til hagað af þeim hjónum, að hús og
herbergi voru höfð ólæst að nóttu til, jafnt og degi,
handa hverjum þeim, er leita þyrfti hvíldar og skjóls
að næturlagi, og mun þar margur hafa orðið hvíld
og skjóli feginn.
Hjer var það Iíka um langt skeið, sem fiestar hinar
stærstu samkomur, fundahöld og ráðstefnur fyrir nær-
sýslur áttu sjer stað; hjer voru stórmót ungmenna-
fjelaga og íþróttasýningar haldnar á tilbúnu íþrótta-
og áhorfendasvæði, prestafundir háðir o. s. frv., og
hjer var einn af þeim stöðum, sem Friðrik konungur
VIII. gisti, og margt stórmenni með honum, árið 1907.
En hvort sem hjer voru margir eða fáir, stórir eða
smáir, á ferð, þá var jafnvel við öllu búist og móti
öllum tekið, og eigi síst þeim smærri. Átti húsfreyjan
þar eigi hvað minstan hlut að máli. — Um alt virtust
þau hjón vera samráða og kunna vel hvort með
annað að fara, jafnan hafa samúð hvort með öðru,
nærgætni og umburðarlyndi, uppörfandi og styðjandi
hvort annað til dáða. Þó voru þau, og eru líklega enn,
allmjög hvort með sínu móti: hann nokkuð út af fyrir
sig, fáskiftinn og fátalaður meðal margra, lesandi,
gruflandi og tilraunagjarn; en hún forkur í hússtjórn,
bústjórn og framkvæmdasemi, jafnt sem búandi og
gestgjafi.
Börn hafa þessi hjón átt 3, sem upp hafa komist:
Ingveldi, Huxley og Eggert. Eru þau nú öll að heiman
farin, hvert í sína stöðu, og virðast öllum vel. En á
meðan þau öll voru upp komin heima, var mikið að-
hafst á nýbýlinu þarna við Þjórsá. Var þá sett þar
upp verslun allmikil og hagkvæm, og stóð svo um
skeið, að þar voru flest þarfaþing á boðstólum og
viðskifti mikil, uns breytt var til og lífið kallaði á