Óðinn - 01.01.1936, Page 68

68
Ó Ð I N N
Elín Ogmundsdóttir Scheving.
Fædd 4. janúar 1838. — Dáin 25. nóvember 1932.
Sumar sálir eru hljóðar og þöglar; þær starfa, lifa
og líða í kyrð og ró; taka lítinn þátt í galsa og glaumi,
en hafa hugann bundinn við þau störf, sem eru grund-
völlur allra starfa — heimilis- og uppeldisstörfin; þær
verja öllum kröftum sínum, andlegum og líkamlegum,
til þess að hlúa og hlynna að þeim reit, sem þær
hafa tekið að sjer að rækta — vernda og verja þau
blóm, sem þar vakna og vaxa. Þær þekkja engin
hnitmiðuð stundastörf, heldur er oft og einatt klipið
af tíma svefns og hvíldar, til þess að geta Iokið trú-
lega öllu því, sem nauðsyn krefur og kallar.
Þannig hafa margar íslenskar konur verið —
sjerstaklega á landnámsárunum.
Ein þeirra var Elín Ögmundsdóttir Scheving.
Hún var fædd að Bíldsfelli í Grafningi í Árnessýslu
4. janúar 1838. Var faðir hennar Ögmundur bóndi
Jónsson, en móðir Elín Þorláksdótfir, kona hans, frá
Flögu í Skaftafellssýslu. Hún giftist sjera Lárusi
Scheving Hallgrímssyni; var faðir hans Hallgrímur
kennari við Latínuskólann, fyrst á Bessasföðum og
síðar í Reykjavík. Þau voru átta ár í hjónabandi
og var Elín 32 ára þegar hún misti mann sinn.
Lengst bjuggu þau á Vogsósum í Selvogi, en síðar
að Stakkavík; varð þeim fjögurra barna auðið, og
voru þau þessi: Elín Kristín, dó heima á íslandi
15 ára gömul; Ögmundur, sigldi til Suðurlanda og
hvarf, án þess að til hans spyrðist; Valgerður, gift
Gísla Gíslasyni frá Bitru í Flóa; tók hann sjer nafn
konu sinnar og kallaði sig Scheving; og Lára, er
gift var Ásmundi Freemann verslunarmanni; á hún
nú heima skamt frá Winnipeg, ásamt syni sínum,
Lárusi Scheving.
Vestur um haf fluttist Elín árið 1887, með Láru
dóttur sína; var hún í för með Jóni bróður sínum,
en hann var fáðir þeirra Jóns J. Bíldfells, fyrverandi
ritstjóra »Lögbergs«, Ögmundar járnbrautarmanns í
Winnipeg og Gísla, bónda í Foam Lake, Sask.
Systkini Elínar, auk Jóns, voru þessi: Valgerður,
móðir Ögmundar Sigurðssonar skólastjóra og Kristjáns,
fyrverandi ritstjóra »Lögbergs«; Ingigerður, kona Kol-
beins í Gölt í Grímsnesi; Sigríður, kona Sigurðar í
Bræðraborg í Reykjavík (en sonur þeirra er Sigur-
mundur læknir Sigurðsson á íslandi); Ólafur, faðir
þeirra bræðra Ingvars og Ögmundar Olson’s, og Ög-
mundar, bónda á Öxnalæk í Ölfusi.
Jafnvel þegar heimilisfaðirinn er í broddi fylkingar,
þarf kjark og hugrekki fil þess að yfirgefa ættjörð
sína og þjóð, vini og vandamenn, og flytja í ókunna
heimsálfu; en til þess þarf þó margfalt meiri kjark,
þegar um einstæðings ekkju er að ræða, með barn
í eftirdragi. Sjerstaklega mætti ætla að óhjákvæmileg
barátfa fyrir lífinu hefði vaxið Elínu Scheving í aug-
um, þegar tillit er tekið til þess, að hún heyrði til
þeirri stjett manna á Islandi, sem kalla máfti að bað-
aði í rósum í samanburði við kjör alþýðunnar. En
hún ljet sjer enga framtíðar-erfiðleika fyrir brjósti
brenna, heldur Iagði ótrauð og hugheil út í baráttuna,
þegar hingað kom, og vann hjer baki brotnu.
Frú Scheving hafði um tíma á hendi greiðasölu í
Winnipeg, en flutti síðar út á land og barðist þar
um Iangt skeið með dóttur- sinni og barni hennar.
Var hún hjá henni til dauðadags og andaðist 25.
nóvember 1932, svo að segja hálf-tíræð. Síðustu árin
höfðu ellimörk og þreyta lagt hana í rúmið og naut
hún þá umsjár og aðhlynningar dóttur sinnar, með
þeirri alúð og nákvæmni að orð var á gert.
Elín Scheving var gædd mörgum þeim einkennum,
sem prýtt hafa þær konur, er mestar og bestar hafa
verið uppi með Islendingum: Hún var gesfrisin með
afbrigðum og rausnarleg í hvívetna; sfórlynd og geð-
rík, en hjelt jafnan skapsmunum sínum innan vjebanda
vits og stillingar. Hún var sjálfstæð í skoðunum, og
ljet ekki hlut sinn í þeim efnum fyrir neinum, en
gætti þó sanngirni og hjelt engu máli til streyfu
athugunarlaust.
Hún var frábærlega frændrækin og vinföst, og
minti í því, sem mörgu fleiru, á þær konur, sem lengst
lifa í fornsögum vorum.
Ágætlega var hún að sjer í íslenskum bókmentum
og skáldskap, og kunni ógrynni af íslenskum Ijóðum;
voru þau henni, sem mörgum öðrum, andleg og heil-
brigð næring á eyðimerkurförinni.
Þegar minst verður íslenskra rausnarkvenna, á Elín
Scheving að sjálfsögðu sæti meðal þeirra.
Sig. Júl. Jóhannesson.
m
Þættir úr stjórnmálasögu íslands
1896-1918.
Tólf útvarpserindi, eftir Þorstein Gíslason. —
Fást nú hjá bóksölum. — 12 arkir. — Verð kr. 4,50.
2X2®