Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1888, Page 43

43
Sagnorðin eru þó verst af öllu. J>eim er í öllum
germönskum málum skipt eins og nafnorðunum í 2
aðalflokka, hinn sterka og hinn veika. þau sagn-
orð, sem að eins eru eitt atkvæði í þátíð framsögu-
háttar, eru talin til sterku beygingarinnar, þau sem
eru fleirkvæð i þátíð framsöguháttar, teljast til hinnar
veiku. Runólfur hefir ekki haft neina hugmynd um
þennan mun. Ollu ægir saman, sterkbeygðum sögn-
um og veikbeygðum. Undirstaða skiptingarinnar
er í sagnabeygingunni líkt og í nafnorðabeyging-
unni stafur sá, sem sagnorðin enda á í nútíð fram-
söguháttar.
Annar íslendingur hefir einnig skrifað íslenzka
málmyndafræði á undan Rask; það er Jón Magn-
ússon, bróðir Árna Magnússonar, en hans bók hefir
aldrei verið prentuð1. Að sumu leyti er hún nokk-
uð betri en Runólfs bók. Einkum er það nokkur
framför, að nafnorðin eru flokkuð eptir kynjum, en
að öðru leyti hefir málmyndafræði Jóns sömu eða
lika galla og bók Runólfs. Bækur þeirra eru að
eins virðingarverð viðleitni, að átta sig í hinu flókna
völundarhúsi orðmyndanna. En hvorugur þeirra
hefir fundið þráð Aríöðnu.
En það gerði Rask. Hann er hinn fyrsti, sem
hefir fengið ljóst og greinilegt yfirlit yfir íslenzka
beygingarfræði og sett það fram í riti. Aðalatriðin
í beygingarkerfi Rasks standa óhögguð enn þann
dag í dag. Honum er þegar í upphafi orðinn ljós
munurinn á sterkri og veikri beygingu, bæði að því
er snertir nafnorðin og sagnorðin. í hinni elztu
málfræði sinni („Vejledning til det islandske eller
gamle nordiske sprog af Rasmus Kristian Rask,
1) Hún er til í handriti, meðal annars á landsbókasafninu í
safni Jóus Sigurðssonar Nr. 244, 4to.