Andvari - 01.01.1995, Qupperneq 40

38
JÓN VIÐAR JÓNSSON
ANDVARI
Við eigum því varðveitt sýnishorn af túlkun þeirra beggja, að vísu frá
mismunandi tíma og unnin við ólíkar aðstæður. Er yngri upptakan
að sjálfsögðu leikin inn á segulband og því mun snyrtilegri að allri
áferð en sú eldri, sem var tekin upp á plötur. Þeirri upptökuaðferð
fylgdi sá ókostur, að ekki mátti hafa neina viðstöðu eftir að leikurinn
var hafinn, ef platan átti ekki að ónýtast. í segulbandsupptökum geta
menn hins vegar haft alla sína hentisemi: numið staðar í miðjum
klíðum, endurtekið og átt margar útgáfur af sama atriðinu og jafnvel
einstökum tilsvörum, sem síðan er hægt að klippa inn í bandið, eftir
því sem þurfa þykir. Það er því ekki fyllilega sanngjarnt að leggja að
jöfnu hljóðritanir, sem eru unnar við svo ólík skilyrði. Engu að síður
virðist manni sem þessar tvær gefi nokkuð góða mynd af ólíkum
vinnubrögðum leikaranna tveggja. Túlkun Þorsteins er, eins og Ás-
geir segir, mjög hófstillt og þó í engu dregið úr afglapahætti dóm-
arans; áherslan lögð svo ákveðið á aulaskap hans, að úr verður miklu
fremur brjóstumkennanlegur kjáni, en hrokafullur stórbokki. Það er
að vísu svolítið erfitt að trúa því, að svo treggáfaður maður hafi
nokkru sinni lokið lagaprófi af nokkru tagi, hvað þá öðlast embættis-
frama, en hver fæst um slíkt á meðan spaugilegar uppákomur og
elskuleg tilfinningasemi leiksins heldur hug hans föngnum?! Fáir
hygg ég mundu vilja lýsa þessum Útvarps-Kranz - sem er að sönnu
um tuttugu árum yngri en sá Kranz sem Þorsteinn sýndi á sviði L. R.
- sem farsakenndum og lítt hugsuðum, eins og Agnar Bogason held-
ur fram. Hér kemur vitnisburður Ásgeirs miklu betur heim við það
sem hljóðritunin frá 1970 miðlar okkur; a. m. k. er það eindregin til-
finning þess sem hér skrifar. Hjá Brynjólfi ber hins vegar meira á
hinu drembiláta yfirvaldi og leikur hans er talsvert ýktari og óbeisl-
aðri, sums staðar nokkuð groddalegur, einkum framan af. Víða er
hann þó bráðhlægilegur, t. d. í samtali Kranz og Skrifta-Hans í 2.
þætti, þar sem þorparinn leikur á dómarann.
L. R. var heppið með gamanleiki sína þetta leikár og hefur sjálf-
sagt ekki veitt af. Seinna um veturinn kom Góðir eiginmenn sofa
heima, sem gekk í rúm fjörutíu skipti, en þar var Þorsteinn ekki með,
enda önnum kafinn við að undirbúa næsta stórhlutverk, Jean Valjean
í leikgerð Gunnars R. Hansens á Vesalingum Victors Hugos. Sú sýn-
ing var frumsýnd í aprílbyrjun við ágætar undirtektir. Eins og allir
unnendur Vesalinganna muna er Jean Valjean í upphafi galeiðuþræll,
sem hverfur af glæpabrautinni þegar góðviljaður biskup miskunnar