Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1995, Síða 75

Andvari - 01.01.1995, Síða 75
andvari „allar góðar skáldsögur ERU SANNAR" 73 [-] Kannski var það kvöldið sem hún sagði allt í einu, óvænt: Af hverju hefur þú engin réttindi? Þú hefur aldrei hugsað um að læra neitt. Það voru ekki orðin sjálf, heldur hvernig hún sagði þau, það var eins og heill heim- ur hrapaði, hryndi í rúst. Og upp af þessum rústum reis þykkja hans, þung, köld, ill. - Hefur þú einhver réttindi? spurði hann á móti. (32) En spurning hans er marklaus, það veit hann vel. Það er ekki hlutverk kvenna að afla sér réttinda, þær giftast bara. Og seinna, þegar Gulli er kominn á sjóinn, heldur Stella áfram: En jafnvel sjórinn var annar en áður, - og þar hafði hann engin réttindi heldur. - Því fórstu ekki í sjómannaskólann, úr því þú vildir endilega vera á sjónum? spurði hún. Hann hafði aldrei hugsað um það, hversvegna, vissi hann ekki. Þessvegna þagði hann. Þessvegna búa þau enn í bragga. (33-34) Þannig tekur hann sökina á sig. Honum finnst fátæktin og það að þau búa í bragga vera helsta ástæða óhamingjunnar og sín sök. Hann er óöruggur og tekur orð hennar strax sem ásökun og viðurkennir réttmæti þeirrar ásök- unar. Stella er örugglega löngu búin að gleyma orðum sínum sem ekki voru sögð af eins mikilli alvöru og þau voru meðtekin. Hún leitar líka skýringa á óhamingju þeirra hjá sjálfri sér: Einu sinni var hann svo góður, - hún man ekki hvenær það var. Það er orðið langt síðan. Þá var hún líka góð. Af hverju geta þau ekki verið eins og Maja og Stebbi? Af hverju getur hún ekki verið eins og Maja, alltaf góð, alltaf fagnandi og ástfangin af manninum sínum þegar hann kemur í land? Stebbi er þó bara háseti eins og Gulli. Og þau hafa verið gift í tíu ár. En þau hafa aldrei búið í bragga. Og þau eiga ekki nema tvö börn. Ef hún væri ekki alltaf svona þreytt, - og alltaf ólétt -. Það er skrítið að hún skuli alltaf verða ólétt, hvað sem þau reyna. (47) Þegar sagan gerist gengur Stella með sjöunda barn þeirra hjóna. I huga Stellu eru það allt of tíðar barneignir sem ásamt bragganum eru undirrót óhamingju þeirra. Hún segir ekki hvað það er sem þau gera til að koma í veg fyrir þungun, en lesendur sem lifa sig inn í söguna óska þess að hún hefði fyrir löngu leitað ráða hjá Maju sem virðist hafa betri tök á ham- ingjunni og getnaðarvörnum. Ef til vill tekur Stella sífelldum óléttum sín- um sem refsingu fyrir sinn þátt í ófullnægjandi hjónabandi. Hér, sem endranær í sögum Jakobínu, er ekki boðið upp á einföld eða stöðluð svör við spurningunni um hvað það er sem veldur óhamingju sögu- persónanna. Einhvers staðar hefur persónurnar borið af leið, þær vita ekki hvar og finna ekki leiðina til baka. Þessar óhamingjusömu persónur Jakobínu eru fátækt fólk sem heyr harða lífsbaráttu. En það er of mikil einföldun að kenna fátæktinni um
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.