Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1929, Blaðsíða 37
IÐUNN
Oscar Wilde.
227
uðu landi; siðferðisbrot, sem allir vita um, að það er
framið á hverri klukkustund í öðrum stórborgum Ev-
rópu, ef það væri siðferðisbrot þar! Hin skjóta handtaka
Oscars Wilde varð að háskabending ótal manna úr
samkvæmislífi Lundúna, sem fyltu hverja lest til Dover,
hvert gufuskip til Calais, og hópuðust til Parísar eða
Nizza, utan við allan tízkutíma, en hurfu aftur jafnskjótt
og storminn lægði. Af hverju sluppu þeir? Af því að
þeir móðguðu ekki neitt opinbert skipulag. Þeir höfðu
gert það, sem Oscar Wilde var ákærður fyrir, en ekki
það, sem honum var refsað fyrir.
Því að Oscar Wilde var refsað eingöngu fyrir hugvit
sitt, hinn hræðilega mátt orða sinna, yfirburða, sem æstu,
persónuleika, sem þyngdi niður. Svo heillandi ástúðleg-
ur sem hann var í samvistum sínum við menn, réðst
hann í ritum sínum með vægðarlausri endurtekning á
trúarfláleik, siðferðishræsni og listarfjandskap hins enska
þjóðfélags. Hann var stór listainaður og mestur byltingar-
andi síns tíma. Og maður, sem sameinar þessa tvo eigin-
leika, virðist naumast þróast vel til lengdar á Englandi.
Byron, Shelly og Keats voru flæmdir í útlegð af
löndum sínum; Chatterton, Davidson og Middleton mistu
lífið í örvona baráttu við eymd og volað. En engan
listamann sinn hefir England leikið grimmilegar en
Oscar Wilde. Það var af því, að hann talaði með meira
afli, meiri dirfsku, meiri fegurð en aðrir, að hann varð
að bera skarðari hlut frá borði. Hann varð á Englandi
vorra daga, sem sumir halda enn að sé verndari per-
sónulegs frelsis, píslarvottur málfrelsisins.
Af öllum þeim hóp, sem bregður fyrir hugann, þegar
nýr maður verður að fara í fangelsi eða er leiddur til
aftöku, að Iögum eða án laga, fyrir það eitt, að andi
hans er stærri eða persónuleiki hans samsetiari og frjórri