Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1929, Blaðsíða 120

310
Skuldamál Evrópu.
IÐUNN
á við Bandaríkin? Og var það svo ekki frekja ein og
ósvífni að vera að krefja þær um greiðslu þessara skulda?
Því verður nú varla neitað, að eðlilegast hefði verið,
eins og á stóð, að láfa allar skuldakröfur falla niður —
ef mannúð og sanngirni ætti að ráða í þessum heimi.
En Tómas frændi var nú á öðru máli. Það andaði kalt af
svörunum vestan yfir hafið: Bandaríkjamenn höfðu komið
til hjálpar í neyðinni og lagt út peningana til bráða-
birgða. Nú er það greiðsla skuldanna, sem var á dagskrá.
Málið var afar einfalt. Það valt á því eina atriði,
hvort skattþegnar Bandaríkjanna eða skattþegnar Ev-
rópu ættu að punga út. Nú höfðu skattþegnar dollara-
landsins neita að opna pyngjur sínar og heimtuðu það
blátt áfram af stjórn sinni, að hún framvísaði skulda-
bréfunum. Því var ekki nema um eina leið að ræða:
Evrópa varð að greiða skuldir sínar.
Bretland varð fyrst ,af Evrópu-ríkjunum til að láta
undan þessum kröfum. í ágúst 1922 sendi brezka stjórnin
einskonar umburðarbréf til bandamanna sinna og skuldu-
nauta (bréf þetta hefir síðan gengið undir nafninu Bal-
four-nótan), þar sem hún kveðst hafa tekið þá ákvörðun
að viðurkenna skuldir sínar við Bandaríkin, og muni
innan skamms verða samið um vaxtagreiðslur og af-
borganir af þeim. En af því hlyti að leiða, að skuldu-
nautar Breta yrðu einnig að svara vöxtum og afborg-
unum af skuldum sínum við þá. I skjali þessu var jafn-
framt gefið í skyn, að Bretar myndu þó ef til vill ekki
krefjast meiri upphæða en sem svöruðu því, er þeir
yrðu að greiða Ameríkumönnum.
Sama haust tókst svo Baldwin, fjármálaráðherra Breta,
ferð á hendur til Bandaríkjanna. Hann kom aftur í jan-
úar 1923 og var þá^með bresk-amerískan skuldasamn-
ing upp á vasann. í þeim samningi eru skuldir Breta,
með áföllnum vöxtum, taldar 4,600 milj. dollara og eiga
að greiðast á 62 árum. Fyrstu árin greiða Bretar 3°/o
vexti af skuldinni, en úr því 3V2°/o. Árlegar greiðslur
nema nálægt því 200 milj. dollara.
Það á því að heita svo, að Bretar hafi gengist inn á
að greiða skuldir sínar að fullu. En í raun og veru hafa
þeir fengið nokkuð af þeim gefið eftir. Það hefði sem