Tímarit lögfræðinga - 01.10.2004, Síða 57

ríkjanna sem ítrekaðar voru af Evrópudómstólnum í Simmenthal-málinu,51 að
beita ekki að eigin frumkvæði reglum landsréttar sem viðkomandi dómstóll
telur vera í andstöðu við löggjöf bandalagsins.58
5. MEGINREGLAN UM SKAÐABÓTAÁBYRGÐ RÍKIS í EES-RÉTTI
EES-samningurinn var undirritaður í Oportó 2. maí 1992. Viðræðum um
samninginn var lokið og efni hans var samþykkt þann 14. apríl 1992. í 6. gr.
samningsins er kveðið á um að við framkvæmd og beitingu samningsins beri að
túlka ákvæði hans í samræmi við úrskurði Evrópudómstólanna sem máli skipta
og kveðnir voru upp fyrir undirritunardag samningsins, þó að því tilskildu að þau
séu efnislega samhljóða samsvarandi reglum bandalagsréttar. Inntak 6. gr. EES-
samningsins er endurtekið í 1. mgr. 3. gr. samningsins milli EFTA-ríkjanna um
stofnun eftirlitsstofnunar og dómstóls sem einnig var undirritaður 2. maí. í 2.
mgr. 3. gr. segir enn fremur að Eftirlitsstofnun EFTA og EFTA-dómstóllinn skuli
að sömu skilyrðunr uppfylltum taka tilhlýðilegt tillit til meginreglna sem mælt er
fyrir um í úrskurðum sem kveðnir eru upp eftir undirritunardag.
Evrópudómstóllinn kvað upp dóm í Francovich-málinu þann 19. nóvember
1991. í aðdraganda þess að EES-samningurinn var samþykktur vakti álitaefnið
um skaðabótaábyrgð ríkis gagnvart einstaklingum vegna vanrækslu á skuld-
bindingum EES-samningsins augljóslega ekki mikla athygli þeirra sem að gerð
samningsins stóðu. Norska ríkisstjómin minntist ekki á álitaefnið í greinargerð
til Stórþingsins þann 15. maí 1992 þar sem óskað var eftir samþykki til lög-
festingar EES-samningsins og samningsins um eftirlitsstofnun og dómstól
(St.prp. nr. 100 OG 101 (1992-1993). Stuttlega var minnst á Francovich-málið
í greinargerð sem dagsett var viku síðar og fjallaði um innleiðingu tilskipunar
um frelsi til að veita þjónustu í flutningum á sjó. í umfjöllun um tilskipun um
ábyrgðartryggingu launa í kjölfar gjaldþrots vinnuveitanda var skaðabóta-
ábyrgð ríkis tengd beinum réttaráhrifum og þar af leiðandi talin falla utan EES-
réttar (Ot. Prp. Nr. 62 (1992-92)). Svo virðist sem álitaefnið hafi áfram fengið
litla athygli í Noregi. Greinargerð ríkisstjómarinnar um aðild að Evrópu-
sambandinu, dagsett þann 3. júní 1994, fjallar um heimild Evrópudómstólsins
til þess að taka til meðferðar skaðabótakröfur sem beindust að stofnunum banda-
lagsins samkvæmt 288. gr. Rs. (áður 215. gr.), en ekki var minnst á það fordæmi
sem skapast hafði í Francovich-málinu (St. Meld nr. 40 (1993-1994)).
Ekkert ákvæði EES-samningsins samsvarar 288. gr. Rs. (áður 215. gr.) um
skaðabótaskyldu bandalagsins innan og utan samninga. En svipað ákvæði
kemur fram í 46. gr. samningsins um stofnun eftirlitsstofnunar og dómstóls sem
57 Mál nr. C-106/77 Simmenthal, 16. málsgrein.
58 Sjá einnig mál C-118/00 Larsy.
351