Búnaðarrit - 01.01.1897, Page 100
Brjef um fríverzlunina.
Brjef það, sem hjer fer á eptir, er allmerkilegt,
bæði af því, að það lýsir að sumu leyti vel, hvernig
verzlunin var snemma á 19. öld, og af því að það er
því nær einstakt i sinni röð. Bændur skrifuðu ekki
stjórninni að ölluin jafnaði, noma þegar um pcrsónuleg
mál var að ræða, svo sem þá er einhver þeirra þurfti að
sækja um leyfi til einhvers, eða þá or einhver sótti um
styrk eða náðargjafir, er svo voru nefndar.
Brjef þetta erfrá þeim tíma, þegar „fríhöndlunin“,
er svo er kölluð í daglegu tali, var á íslandi. Hún var
frá 1. janúar 1788, er oinokunin var úr lögum numin,
og þangað til 1. apríl 1855, er vorzlunin varð heimil
ölium þjóðuin ; á fríverzlunarárunum máttu þegnar Dana-
konungs rcka kaupskap á íslandi, cn engir aðrir, nema
sjerstakt leyfi væri til þess gefið af stjórninni; varmikl-
um vandkvæðum bundið. að fá slikt lcyfi.
Ekki þótti landsmönnum verzlunin þá vera góð, og
kaupmenn voru heldur cigi ánægðir. Þeir skrifuðuopt
stjórninni á þeim dögum og lá þeim einkum tvennt
þungt á hjarta, en það voru lausakaupmennirnir og svo
Norðmenn þeir, sem einstaka sinnum komu til landsins
moð viðarfarm. Kváðn þoir slíka karla valda miklu
tjóni, eyðileggja haupskapinn og þess vegna ætti