Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Síða 97

7
myndverkunum þar sem aðstæður til túlkunar breytast í hvert sinn. Þau skapa fortíð-
ina í ljósi dagsins í dag og opna nýja möguleika á nýjum kynnum við sjálfið.
Að afhjúpa mer­king­u með or­ðum …
Þó að reynsla ungmennanna verði áþreifanlegri í mynd er ekki alltaf hægt að varpa
ljósi á merkingu myndverksins án orða. Nói sýndi mér málverk sem endurspeglar til-
finningar hans til eyjunnar þar sem hann hefur alltaf búið:
Myndin hefur mikla þýðingu fyrir mig vegna þess að þetta er fyrsta olíumálverk-
ið sem ég gerði og hún tókst vel. Hún sýnir hvernig ég sé lífið … friðsælt og kyrr-
látt … túlkar hamingju en líka svolitla sorg eins og sést í daufri birtunni. Myndir
geta sýnt tilfinningar á margan hátt … ég vildi sýna tilfinningar til eyjunnar sem
mér þykir svo vænt um.
Myndin endurspeglar tilfinningar hans og umhyggju fyrir umhverfinu en hún gefur
líka góða mynd af þeirri rólegu og yfirveguðu sjálfsmynd sem þessi ungi drengur
sýndi í viðtalinu.
Sjálfs­kennd­ – end­ur­s­peg­lun kynfer­ðis­ í land­s­lag­i og­ umhver­finu
Þemun sem myndverk ungmennanna byggðu á voru áþekk þó tilefni sköpunarinnar
væri mismunandi. að baki landslagsmyndum, sem voru í miklum meirihluta, lá mjög
ólík hugsun. Lísa og Róbert kjósa að gera fagurfræðilega vel útfærðar myndir sem
gleðja augað og „ … litir og myndbygging spila vel saman“ eða „ … fegurð hlutanna
skiptir máli“. Þau hafa ekki áhuga á að túlka tilfinningar en sýna þá færni sem þau
hafa náð í framsetningu sjónrænna eiginleika sem tengjast myndsköpun. í hugum
ísabellu og Nóa henta landslagsmyndir aftur á móti einkar vel til að túlka tilfinning-
ar. Líkt og saga og landslag eru samofin íslenskri menningu (Magnusson, 1987) vefa
þessir tveir unglingar tilfinningar sínar í „ … myndir af hrauni, álfum og útilegumönn-
um“ eða „ … spegilsléttu hafi“ og segja: „ … það er auðvelt að túlka tilfinningar sínar
í landslagsmynd“.
Umfjöllun um félagslega ábyrgð og væntumþykju var oftar að finna í myndum
stúlkna. Þær endurspegluðu tengsl við fjölskyldu og/eða vini, dýr eða staði. Mynd
Láru er minningarbrot úr ferð með fjölskyldunni í skemmtigarð í Noregi, en sýnir
mörg ungmenni í garðinum. í frásögninni taldi hún að myndin sýndi mikilvægi þess
að „allir eiga að vera vinir“ jafnvel þó að við sköpun verksins hafi hún viljað segja: „að
þessar tvær eru vinkonur að hittast aftur“ og „þessi bíður eftir kærastanum“. Þetta
styður þá fullyrðingu Rantala (1997) að ungmennin segja ákveðnar sögur í myndum
sínum en í túlkun þeirra seinna á sér stað endurskoðun þar sem upprunalega sagan
er í raun ekki gild lengur.
Teikningar Davíðs og Kára bera vott um persónulegan áhuga þeirra og þá áherslu
sem þeir leggja á sjónræn undirstöðuatriði í myndum sínum. „Ég hef áhuga á húsum
og byggingum,“ sagði Kári um mynd sína af grunnformum sem hann lætur líkjast
byggingum; „ … ég vildi að þetta líktist borg … þó þetta hafi verið teikniverkefni
RÓSA K R I S T Í n J ú L Í US D ÓT T I R