Morgunn - 01.12.1920, Síða 9

HORGUNN
8?
að sjálfsögðu lagt vuesta áherzluna á alt það, sem jákvætt
var í niðurstöðum vísindanna, allar þeirra glæsilegu sigur-
vinningar yfir náttúruöflunum, alt það ljós, sem þau hafa
varpað yfir mannkynssöguna, jarðsöguna og dýrasöguna.
Þeir hafa dáðst að, hversu þau hafa hjálpað mönnunum
mikið í lífsbaráttunni, og þeir hafa fært sér þekkinguna
í nyt. Lífsstarfið hefir að mestu beinst út á við, að
framkvæmdum. Víðsýnustu mennirnir í þessum hóp hafa
varið kröftum sínum til þess að leitast við að fá bætt úr
ýmsum mannfélagsmeinsemdum, en aðalaflinu hefir beitt
til þess að koma sér og sinuin áfram, sem svo er nefnt,
ná á sitt vald »afii þeirra hluta sem gera skaL, og hlut-
irnir, sem gera skyldi, voru tækifærin til þess að fá að
njóta lífsins unaðssemda í ýmsum myndum. Nú er það
vdtanlegt, að þessi lífsstefna er fjarri þvi að vera ný,
eða eingöngu við þessa öld riðin, en þó er sú mismunur
á henni nú og ávalt áður, að nú er hún vaxin út frá
forsendum vísinda og styðst við glöggustu vitsmunamenn.
Og þess vegna hafa lika afleiðingarnar af þessari lífsskoð-
un verið mikið stórfengilegri en nokkuru sinni áður.
Hugurinn hefir verið svo óskiftur til framkvæmdanna, að
alt hlaut undan að láta. Hver maður hefir leitast við að
einangra sig sem mest um sitt sérstaka verk, til þess að
ná sem mestum árangri. Kapp og dugnaður hefir verið
heí'óp nútímans, enda hefir eftirtekjan verið gífurleg víða.
En það liggur í hlutarins eðli, að eins og alt er í pottinn
búið, hlaut kappið urnfram alt að snúast í samkepni, og
dugnaðurinn kom því að eins að tilætluðum notum, að
maðurinn dygði ineira en aðrir. Mannlífið verður þess-
vegna framar öllu öðru kapplilaup um margvísleg gæði.
Margir gefast upp á þeinr spretti, og fáeinir fá verðlaun-
in fyrir að ntá markinu.
En jafnframt því livað þessir menn, sem eg- hefi
verið að tala um, leggja mikla áherzlu á jákvæðar niður-
stöður vísindanna, láta þeir einnig þær neikvæðu mikið
til sín taka. Þeir benda á, hversu þekking mannanna sé