Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Page 25

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
119
við að skrifa upp sömu bókina aftur og aftur mörgum
sinnum, þ. e. a. s. hefla og fága. Það kemur að vísu oft
fyrir, að góðum rithöfundum skeikar í máli, sumum meira
að segja oft, eins og t. d. Grímá Thomsen, og geta þó verið
ágætir höfundar. Hjá sjálfum Flaubert má finna, jafnvel
í verki eins og Madame Bovary, ef það er rannsakað af
ströngustu sérfræðingum, nokkra tugi orðatiltækja, sem
kalla má heinar málvillur, og miklu fleiri, þar sem rnjög
leikur á tveim tungum, hvort „rétt“ sé. Þegar orði er vikið
til um nokkur strik frá venjulegri notkun af góðum höf-
undi, þá er lesandanum ráð að spyrja rökskyn sitt, ef til
er, áður en hann tekur að gera óp að höfundinum fyrir
málfræðileg afhrot eða saka hann um fákunnáttu í réttrit-
unarreglum barnaskóla. Ekkert er líklegra en þessi hnikun
orðsins liafi valdið höfundinum miklum heilabrotum, og
reikningsskilum við sjálfan sig, og hann liafi fest orðið
þannig á pappírinn að lokum vegna þess, að hann var þess
fullviss, að þótt það hrvti venju, var það rétt samt sam-
kvæmt öðrum sjónarmiðum — og þau geta verið mörg,
jafnvel um notkun eins orðs.
Menn mega ekki láta heillast svo af undirstöðuatriðum
í almennri unglingafræðslu, að heilhrigð skynsemi þeirra
híði hnekki. Auðvitað er ekkert jafn sjálfsagt og hafa al-
mennar ritreglur fvrir unglinga, þótt liins vegar megi
mjög deila um ágæti þeirra reglna, sem gilda i það og
það skiptið, — eins og hrátt verður nánar ávikið. En jafn-
vel þótt þær ritreglur væru liagfelldar, má ekki gleyma
því, að þær eru almennur grundvöllur og undirstaða
handa hörnum og unglingum, en ekki óvefengjanlegur
lagahókstafur fyrir listamenn og skáld.
Það er sígild skoðun, enda mjög á lofti haldið í skól-
um þeirra landa, sem liafa siðmenningu hæsta, eins og
t. d. Bretar, að mál sé fegurst eins og það er talað af mennt-
uðum mönnum og ritað af hinum hezlu höfundum. Hjá
okkur Islendingum hafa svipaðar skoðanir legið til grund-
vallar sköpunarstarfi hinna bezlu málvitringa, eins og