Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Blaðsíða 28

122
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
mæti er tilvinnandi að svívirða, ef takast mætti að koma
höggi á hinn fátæka íslending Halldór Kiljan Laxness.
Ég lærði að lesa á Fjölni og Munstershugleiðingar, þeg-
ar ég var fimm ára gamall, en um þær bækur báðar hefur
Jónas Hallgrímsson fjallað. Raunar hefur Jónas Hallgrims-
son notað fleiri stafsetningar en eina um ævina, en fyrir
1836 og siðasta æviár sitt skrifar liann eftir Rask-stafsetn-
ingunni að þvi leyti, sem hann hefur hliðsjón af reglu.
Fjölnir liefst sem kunnugt er á kvæðinu ísland farsælda-
frón, þessari „grafskrift yfir ísland“, eins og Sunnanpóst-
urinn kallaði það, og þetta kvæði er án efa prentað staf-
rétt eftir handriti Jónasar 1835, ári áður en þeir Fjölnis-
menn taka upp hina öfgakenndu hljóðfræðilegu stafsetn-
ingu Ivonráðs. í þessu kvæði skrifar Jónas eklci aðeins
frammú í einu orði, eins og ég geri í Vopnum kvöddum,
heldur skrifar hann ,,lángtframmá“ í einu orði; hann
skrifar einnig þarsem, ofaní, apturábak, annaðhvurt; og
ekki nægir honum að skrifa frameftir, eins og gerl er i
Vopnum kvöddum, heldur skrifar liann „frammettir"; og
svo framvegis. .Tónas Hallgrimsson skrifar einnig onái,
þegar liann finnur að það á við i sambandinu. Jafnvel í
marglireinsaðri og margfalsaðri útgáfu verka Jónasar
Hallgrímssonar, eins og þeirri, sem Menningarsjóður dreif-
ir nú lit um landið, hefur enn ekki tekizt að ráða niður-
lögum kóngsins í Gamanhréfi Jónasar, þar sem hann seg-
ir: „ég geng sjálfur onað sjó“ — né í kvæðinu Máney:
„eggin velta öll oní grjótið.“ Svo varla mundi Jónas Hall-
grímsson fara hvað hezt út úr samþykktum Barnakenn-
arafélags Þingeyjarsýslu og Halldórs Guðjónssonar í Vest-
manneyjum.
Nú her þetta elclci svo að skilja, að ég hafi í Vopnum
kvöddum stuðzt við ritvenjur Jóns forseta og Jónasar
Hallgrímssonar af því hér væri um lílca höfunda að ræða,
heldur aðhyllist ég vfirleitt þær ritreglur, sem miðla luigs-
un og geðblæ á einfaldan, áþreifanlegan hátt, en einkar
mikilsvert að halda sem fastast þeirri meginreglu hér.