Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Síða 84

178
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
IV.
Það er því ekki áhugans vegna, að nnga kynslóðin sækir
hina dauðu hernaðarvinnu eins fast og raun ber vitni,
heldur einungis vegna peninganna og hins, að naumast
er í annað hús að venda. Og það er líka álitamál, livort
æskulýður landsins hefur nokkurntíma liaft úr eins miklu
að moða og einmitt á þessu ári. En hvað verður svo um
peningana? Hvernig er þeim varið? Til hvers er þeirra
aflað?
Sumir nota þá til þess að standa straum af námskostn-
aði eða til þess að bæta og fegra líf sitt með ýmsu móti,
en því miður lendir drýgstur hluti þessa fjármagns annað-
hvort í nurl og gróðabrall eða stjórnlausa og vitfirrta ó-
hófseyðslu.
Það er hvorttveggja i senn, ömurlegt og hlálegt, að
heyra kornunga menn kappræða um mismunandi aðferð-
ir til auðsöfnunar, stundum ósvífnar og óheiðarlegar að-
ferðir, rétt eins og þeir væru þaulæfðir hraskarar eða harð-
svíraðir og margslungnir fjárglæframenn. Fyrir flestum
vakir einungis að komast í álnir, svo að framtíð þeirra
verði trygg og lmjótulaus, þá langar til að eignast lítið
hús eða hlut í arðvænlegu fyrirtæki eða stofna sjálfir slikt
fyrirtæki og reka það upp á eigin spýtur, — en þeir virð-
ast hafa gleymt þvi, að framtíðarhamingja hvers einstak-
lings er undir framtíðarhamingju fjöldans komin. Mark-
mið annarra er hinsvegar vitandi eða óafvitandi að verða
jafngildir hinum fyrirferðarmestu glæfrarokkum í islenzku
þjóðlífi, að slá margar flugur í einu höggi, að hagnast á
fávisi og góðvild fólksins, sem annað livort sér ekki við
hrögðum refsins eða umher þau með þögn og þolinmæði;
i fáum orðum sagt: að verða það, sem til skamms tíma
hefur verið kallað „að komast til manns.“ En hvílík hug-
sjón! Hvílíkur sálarþroski! Hvilik tröllatrú á framtið nú-
verandi þjóðskipulags, sem getur jafnvel ekki séð þegn-
um sinum fyrir vinnu á slíku veltiári sem þessu!
Það er að vísu ofur skiljanlegt, að nnga menn langi til