Tímarit Máls og menningar - 01.10.1941, Qupperneq 105

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
199
ÚTGÁFA JÓNASAR JÓNSSONAR Á JÓNASI HALLGRÍMSSYNI.
Jónas Jónsson alþingismaður frá Hriflu hefur valið sér það
vanþakkláta hlutverk á íslandi, að gerast mestur ofsóknarmaður
lifandi skálda samtíðar sinnar utan þings og innan, og hefur hat-
ur hans gegn skáldum landsins náð hámarki í liinni ótriilega
ofstækisfullu — en árangurslausu — baráttu, sem hann hefur
háð gegn því, að skáldverk Gunnars Gunnarssonar mætlu koma
út á íslenzku. Er sú barátta efni i skenmitilega sögu við hent-
ugt tækifæri. En:
„enginn skyldi skáldin styggja,
skæð er þeirra hefnd,“
segir Grímur. Og Jónas frá Hriflu, sem lætur sér títt um eftir-
mæli manna, skilur vel þá ógnun, sem stefnir að eftirmæli hans.
Og til að friða samvizku sína gagnvart því eftirmæli, sem bíð-
ur hans, vill hann reyna að draga fjöður yfir hið blinda hatur
sitt til lifandi skálda með því að gerast sjálfkjörinn forseti í hel-
lieimum, nokkurs konar Mæcenas framliðinna skálda, líkmaður
þeirra og grafari, herra yfir beinum, sem eru orðin að dufti.
Hann er mestur necrophil allra íslendinga. En því miður
eru það álög á þessum óhamingjusama stjórnmálamanni, að allt
sem hann kemur nálægt, verður skoplegt. Meðal hlátursefna lands-
lýðsins eru hinar árlegu einkajarðarfarir hans á Einari Bene-
diktssyni (skáldinu, sem orti vísuna), en þær virðast, eftir mynd-
um, vera einna áþekkastar því, sem verið væri að hola niður
frönskum strandmanni í afskekktri byggð nálægt eyðisönd-
um. Skemmst er og að minnast liinnar afkáralegu einkahá-
tíðar Hriflu-Jónasar á dánardegi Snorra, þegar dregnir voru
til Reykholts nokkrir kaupsýslumenn og einhverjir menn héðan
úr bönkunum, vegagerðarstjóri, vitaverkfræðingurinn, yfirmaður
rafmagnsstöðvarinnar og nokkrir prestar, hálfsveltir þar einn
dag, og látnir hlusta á nokkra Tímakjallara velta upp úr alþingis-
manninum, þar á meðal dálitla lofdýrð um vegagerðarstjóra og
rafmagnsfræðing, fyrir að hafa lagt símavír gegn um hæð nokkra
á sama hátt og Snorri gróf jarðgöng gegn um hól. Þannig hafa
allar athafnir þessa manns um langt skeið verið einn óþrotleg-
ur skopleikur.
En í sama mæli og hatur hins misheppnaða stjórnmálamanns
hefur vaxið til lifandi skálda og skapandi menningar í landinu,
hefur mjög ágerzt hið furðulega skrifæði hans sjálfs, sem i upp-
hafi átti rót í vanmáttugri löngun skrýtilegs barnakennara til
að láta sín að einhverju við getið á bókmenntasviðinu. Er þar
skemmst frá að segja, að litið forsetaefni þótti Jónas frá Hriflu