Tímarit Máls og menningar - 01.05.1953, Side 14

4
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Hlíðarbræður, saga eftir Eyjóli Guðmundsson
Eyjólf Guðmundsson á Hvoli er óþarfi að kynna fyrir félagsmönnum Máls og
menningar. Bækur hans er félagið gaf út, Afi og amma, Pabbi og mamma og Lengi
man til lítilla stunda, hafa notið mikilla vinsælda, og Eyjólfur hóf sig með þeim
í tölu þjóðkunnra rithöfunda, og mun lesendur tímaritsins reka minni til þeirra
lofsorða sem Halldór Laxness bar á rithöfundarhæfileika hans í ritdómi um Pabba
og mömmu, „bók ársins", 1944: „Lýsingar á persónum og atburðum eru hér gerð-
ar af slíkri nærfæmi, að maður freistast til að bera sér í munn hina langþvældu
glósu um áskapaða listamannshæfileika", og um stíl Eyjólfs fór hann eigi síður
miklum viðurkenningarorðum. Nú kemur í ljós að Eyjólfur hefur fengizt við skáld-
skap, og átt skáldsögu í fórum sínum er nú verður sett á prent, og liggja drög
hennar aftur til aldamóta, en höfundi farast sjálfum svo orð um hana: „Frumsam-
in á kennsluárum mínum 1902—, en 1948 færð í nýjan búnað að nokkru leyti,
en þó ekki gengið á snið við sannsöguleg atriði — sem em öll höfuðefnin —, orða-
flúrið einungis breytt og persónum skákað til.“ Sagan gerist í sveit nálægt alda-
mótum þegar ungmennafélagshreyfing var að vakna, ásamt íþróttaiðkunum, og
fyrstu heimilistæki, svo sem skilvinda, voru að berast í sveitina. Höfundur segir
með kímni frá ýmsum átökum hins gamla og nýja á þessum tímamótum, og dreg-
ur upp myndir af atburðum og persónum er spegla hvorttveggja í því ljósi að hið
sanna manngildi birtist, hvort sem sögupersónurnar aðhyllast gamla stefnu eða
nýja.
Ljóðaþýðingar eftir Helga Hálfdanarson
Helgi Hálfdanarson er íslenzkum lesendum að góðu kunnur þótt ekki hafi enn
birzt á prenti nema fá sýnishorn af kvæðum hans, þýddum og frumsömdum, og
munu margir hyggja gott til að fá fleira að sjá frá hendi þessa orðhaga og form-
snjalla skálds. í ljóðaþýðingum Helga er leitað víða til fanga, um Norðurlönd,
Þýzkaland, Rússland, Persíu og Japan, svo nokkuð sé talið, en flest eru þó kvæðin
frá Bretlandi og hefur Helgi tekið sérstöku ástfóstri við stórskáldin ensku á fyrra
helmingi 19. aldar, Keats, Shelley, Byron og Wordsworth, og íslenzkað sum af
mestu og frægustu kvæðum þeirra. Einnig hefur hann þýtt nokkrar af sonnettum
Shakespeares, en um fá kvæði hefur meira verið ritað og deilt en þessi ástarljóð
hins mikla skálds. Þá hefur Helgi gert nýja þýðingu á Rubaiyat (Ferhendum)
þeirra Ómars og Fitzgeralds og er hún að því frábrugðin þýðingum þeirra Einars
Benediktssonar og Magnúsar Ásgeirssonar að hér eru teknar með allar þær vísur
sem Fitzgerald bætti við í síðari útgáfum sínum af kvæðinu. — Helgi hefur þýtt
þrjú af leikritum Shakespeares, Eins og yður þóknast, Ofviðrið og Júlíus Sesar, og
hefur þýðing hans á hinu fyrst talda verið leikin í Þjóðleikhúsinu, svo sem kunn-
ugt er, en söngvar úr þessum verkum og fleiri leikritum Shakespeares eru í bókinni.
írskar fornsögur. Hermann Pólsson hefur þýtt og valið til útgófu
írskar og íslenzkar fomsögur skipa öndvegissess í miðaldabókmenntum Evrópu.
Veldur því bæði heimildagildi þeirra um heiðna menningu álfunnar og þó einkum