Tímarit Máls og menningar - 01.12.1964, Blaðsíða 24

Tímarit Máls og menningar
land allt, þegar er frönsku hersveit-
irnar væru farnar. í fyrsta áfanga
skyldu Frakkar safnast saman fyrir
sunnan sautjánda breiddarbaug, en
eftirláta herjum Viet Minh allt svæð-
ið fyrir norðan. Fyrir 1956 skyldu
þeir einnig að fullu horfnir úr suður-
hlutanum. Ýmsar hersveitir heima-
manna (sem skipulagðar höfðu verið
af Frökkum og stjórn Bao Dai í suð-
urhlutanum) skyldu sinna löggæzlu í
þeim landshluta þar til allsherjar
kosningar hefðu farið fram. Kosn-
ingafyrirkomulagið skyldi ákveðið
1955 með samningum milli stjórnar
Bao Dai og Alþýðulýðveldisins Viet-
nams. Atkvæði skyldu greidd ekki
síðar en í júlí 1956. Þá átti að kjósa
stjórn fyrir Vietnam allt til þess að
fullkomna sameininguna.
Fyrir þá Vietnam-menn sem vildu
sameiningu voru tvær meiriháttar
veilur í Genfarsáttmálanum. í fyrsta
lagi hafði enginn utanaðkomandi að-
ili vald til að tryggja það að staðið
væri við ákvæðin. Frakkar, sem að
lokum höfðu afhent sjálfstæðu Viet-
nam öll völd, höfðu engin tök þar
framar. Þeir höfðu aðeins eins og
Rússland, Kína, Bretland og aðrir
samningsaðilar skuldbundið sig til
þess að hafa engin afskipti af innan-
rikismálum Vietnams. í öðru lagi gaf
sú ákvörðun að kosningar skyldu
verða 1956 forréttindaaðilum sem
andvígir voru sameiningu og tengdir
voru stjórn Bao Dai tíma til að leggja
á ráðin á nýjan leik, fara fram á
bandaríska hernaðaraðstoð og neita
að taka þátt í kosningum.
Ho Chi Minh var þekktur af öllum
og fylgi hans var yfirgnæfandi. Sem
góður stjórnmálamaður hafði Ho
dregið úr því hlutverki sínu að veita
kommúnistaflokknum forustu. Hann
hafði nafnbótina forseti lýðveldisins,
en aðrir voru til skiptis aðalritarar
flokksins. Af honum fór hvarvetna
það orð að hann væri fyrst og fremst
þjóðlegur föðurlandsvinur en í öðru
lagi flokksmaður. Hann var Georg
Washington vinstrimanna. Svo sann-
færðir voru Viet Minh menn um
þetta að þeir voru reiðubúnir til að
skiptast á eftirlitsmönnum með kosn-
ingunum milli norðurhlutans og suð-
urhlutans og taka við erlendum gæzlu-
mönnum. Mendes-France gerði sér
ljóst að einnig í heiðarlegum og vel
skipulögðum kosningum myndi AI-
þýðulýðveldið Vietnam fá úrslita-
völd. Vietnam var ekki Austur-Þýzka-
land.
En Mendes-France átti ekki annars
kost en fallast á samkomulagið; ráð-
herradómur hans var undir því kom-
inn að hann semdi frið. Eftir að
Dulles hafði mistekizt að koma í veg
fyrir það sem hann taldi svik hafði
hann í fyrstu hunzað ráðstefnuna —
þar sem liann sneri baki í Sjó Enlæ
þegar hann rétti honum höndina. En
Vietnam, Rússland og Kína neituðu
að fallast á samkomulag sem gæfi
326