Tímarit Máls og menningar - 01.12.1964, Qupperneq 25

Bandaríkjunum óbundnar hendur til
íhlutunar í suðurhluta landsins. Eftir
mikinn þrýsting frá bandamönnunum
innan Atlanzhafsbandalagsins stað-
festi Dulles loksins samkomulagið á
óbeinan hátt. Á síðasta degi ráðstefn-
unnar lýsti hann því yfir að Banda-
ríkin myndu „ekki standa gegn“
framkvæmd sáttmálans, „hvorki með
valdi né hótunum um valdbeitingu“
og myndu líta nýjan „yfirgang“ „al-
varlegum augum“.
Engu að síður kom fljótlega í ljós
að ætlunin var að hafa kosninga-
fyrirmælin að engu, þar sem Banda-
ríkin gerðu í verki hernaðarbanda-
lag við Ngo Dinh Diem, fyrrverandi
konungssinna sem var mjög andvíg-
ur sameiningu við Alþýðulýðveldið
Vietnam. í september 1954 gerði
stofnun Suðausturasíu-bandalagsins
(SEATO) Dulles kleift að bjóða ný-
stofnuðum hlutlausum ríkjum hern-
aðarvemd. í október fékk Dulles
Eisenhower forseta til þess að lýsa
yfir skilyrðislausum stuðningi Banda-
ríkjanna við Ngo Dinh Diem per-
sónulega — enda þótt Bao Dai væri
enn „ríkisleiðtogi".
Hernaðarhugmyndin bak við
SEATO var að lengja herstöðva-
hringinn umhverfis Kína frá Kóreu
um Japan og Tævan til Thailands og
Austur-Pakistans. Vietnam var hlekk-
ur sem vantaði í keðjuna. Nú var
ætlunin að bæta honum við. Þá
myndi Kína „veslast upp“.
Stríð og friSur í Vietnam
Ákvæði Genfarsáttmálans höfðu
lagt bann við því að hafin yrði ný
hervæðing í nokkru af ríkjum Indó-
kína. Aðeins var leyft að endurnýja
tæki sem gengju úr sér, samkvæmt
eftirliti alþjóðanefndar. Alþjóða-
nefndin skýrði frá því að Kína og
Rússland stæðu við samkomulagið.
En voru tæknifræðingar þeirra ekki
að „aðstoða" Norður-Vietnam? Hví
skyldu Bandaríkin þá ekki veita Suð-
ur-Vietnam „tæknilega aðstoð“?
Ekki sízt þar sem trygging var fyrir
því að ekkert yrði úr kosningum og
sameiningu? Skuldbindingar stjórn-
arinnar í Washington höfðu tryggt
málalokin. Ngo Dinh Diem fagnaði
Bandaríkj amönnunum sem í kyrrþey
tóku við af herfræðingum Frakka og
höfðu með sér fé og betri vopn.
Með SEATO að yfirskini (en án
nokkurrar heimildar frá öðrum að-
ildarrikjum) hvöttu sendimenn Dull-
esar Kambodju og Laos til að taka
á móti hernaðaraðstoð. Sihanouk
prins í Kambodju stöðvaði fljótlega
þessa undirróðursiðju og ítrekaði al-
gert hlutleysi sitt eftir að hann hafði
gert sér grein fyrir áformum starfs-
manna leyniþjónustunnar Central In-
telligence Agency (CIA) sem starf-
aði undir stjórn Allens bróður
Johns Fosters Dullesar. (Sama er að
segja um Burma). Litla konungsrík-
ið í Laos var leiðitamara — og bama-
legra. Þar var ekki enn um neina að-
stoð að ræða frá Rússlandi og Kína.
327