Tímarit Máls og menningar - 01.12.1964, Page 87

Carlo Levi
Og aðdáendur hans heimtuðu Nó-
belsverðlaun. En hann dó áður en
röðin kom að Ítalíu.
Levi var læknir, hann er á svipuð-
um aldri og Laxness. Hann fæddist í
Torino. Hann hvarf sneinma frá
læknisstarfinu og sneri sér að mál-
aralist. Hann fyrirleit fasistana og
beitti sér gegn þeim svo að hann var
handtekinn 1934. Þó slepptu þeir
honum fljótlega en gripu hann af
nýju árið eftir og sendu hann suður
fyrir menninguna, suður í hin fátæku
einangruðu héruð þar sem fólkið
lifði frumstæðu lífi í skorti, það lifði
í hjátrú fortíðarinnar og margir
trúðu á galdra. Kristur nam staðar i
Ebólí, þá bók skrifaði I.evi um dvöl
sina á þessum slóðum og landið og
fólkið. Ebólí er útbær þessarar
byggðar, nafnið á bókinni táknar að
hin kristna menning hafi ekki náð
lengra, og þessi héruð hafi orðið út-
undan, og ofurseld forneskjunni.
IJá sagði lögreglustjórinn við mig á
torginu í Avigliano í Lúkaníu: Það
er rétt hj á Levi. Og það er ennþá satt.
Kristur nam staðar í Ebólí. Hingað
er hann enn ókominn.)
Bók Levi fór um allan heim, hún
var þýdd á meira en 20 tungumál.
Síðan hefur Levi skrifað fleiri
merkar bækur, hann hefur unnið mik-
ið til þess að rjúfa einangrun Suður-
Ítalíu og barizt með penna sínum á
móti Mafíunni á Sikiley, hinni blóð-
þyrstu glæpahreyfingu sem hefur
hjálpað ríku barónunum og landeig-
endunum að halda alþýðunni í eymd
og fávísi.
En hann lítur á sig sem málara þó
hann hafi skrifað svo snjallar bækur.
Og í stóru vinnustofunni eru allsstað-
ar málverk, á veggjum, á trönum, og
standa í stöflum upp við veggina allt
í kring, það var hátt til lofts og ofar-
lega í salnum voru svalir með tveim
veggjum, inni í salnum. Og úti voru
þessi háu grönnu tré. Þessi virðulegu
tré sem boða frið í kirkjugörðum
Suðurlanda, og svo furan, hin róm-
verska fura.
í þessum sal var hlutunum raðað
þannig að þeir næðu samspili. Og þar
trónaði hvít brjóstmynd úr gifsi eft-
ir Levi sjálfan og hann hafði breitt
svart flauel yfir höfuðið, og þar á of-
an visnaðan laufkrans.
Við sátum í vinnustofunni og töl-
uðum meðan dimmdi. Við töluðum
um Sikiley og Mafíuna og hvali og
Marxisma og friðarhreyfinguna sál-
ugu. Einu sinni var ég á skipi sagði
Levi: og þá kom hvalur sem var
þrisvar sinnum stærri en skipið, og
hann stefndi beint á okkur. Þá héld-
um við að við værum kapútt. En þeg-
ar hann var kominn að okkur þá
stakk hann sér skyndilega undir skip-
ið og kom upp hinumegin. Hvalirnir
eru vitrir.
Levi varð mjög hissa þegar ég fór
ofan í vasann og rétti honum hval-
tönn að gjöf.
389