Tímarit Máls og menningar - 01.12.1965, Side 46

Tímarit Máls og mcnningar
búnaðarins hófst í stríðslokin, lét ég mér hægt. Mér þótti vissast að sjá,
hverju fram yndi. Ég sá, hvernig eilt leidtli af öðru. Bændur keyptu jarð-
ræktarvélar fyrir of fjár. Að vísu með hagstæðum lánakjörum, en þó mundi
koma að skuldadögum. Til þess að koma rækt í hið brotna land og tryggja
arð af því, þurfti að kaupa tilbúinn áburð, ekki einu sinni, heldur árlega, og
hann kostaði sitt. Til að standa undir öllum kostnaðinum þurfti að stórauka
bústofninn. Yfir húpeninginn þurfti að byggja hús, stór og dýr og nýtízkuleg.
Til að auka arðsemi hans var keyptur erlendur fóðurbætir í stórum stíl. Til
að anna bústörfunum þurfti enn fleiri vélar. Og að síðustu þetta: Bændurnir,
sem höfðu vonazt til að létta af sér erfiðustu púlsvinnunni með vélunum, voru
áður en þeir vissu af orðnir ánauðugir þrælar þessara sömu véla. Þeir eru
píndir áfi'am, meðan þeir geta staðið, og guð má vita nema þeir sofi stundum
óvært fyrir áhyggjum. Hvað gerist, ef á hjátar með verðlag eða óhagstæðar
sveiflur verða í peningamálum? Það er annað en gaman að eiga líf sitt
svona gersamlega undir öflum, sem maður fær ekkert við ráðiS.
Eg hélt áfram að hugsa minn gang. Ég var kominn á miðjan aldur og snnn-
ast sagt ekkert ginnkeyptur fyrir að fara að fitja upp á nýjum atvinnuvegi.
Því að vélvæðingin táknar hvorki meira né minna en það. Hún táknar nýtt
landnám, nýja byrjun, nýja kunnáttu. Og ég mundi ekki geta litið framar upp
úr þessu nýja námi og landnámi. Ég mundi velta út af á kvöldin úrvinda af
þreytu með ættartölur sauðfjár á hrjóstinu. Eg var orðinn of gamall til að
taka slíkum stakkaskiptum. Auk þess komst ég vel af með gamla laginu og
gerði ekki aðrar kröfur til Hfsþæginda, en þær, sem ég gat nokkurn veginn
fullnægt. Eg hef eins og þú veizt alltaf verið hókhneigður og haft yndi af að
afla mér þckkingar á ýmsum sviðum. ASstöðuna til þess vildi ég ekki láta
fyrir neina sýndarhagsæld. Nýtízku hús, djúpa stóla, teppi og hvað það nú
heitir allt sainan. Um þetta var ég algerlega sáttur við sjálfan mig, og konan
skildi líka afstöðu mína og var fús til að fylgja mér í þessu. Það er góð kona,
hún Una.
En eitt var það, sem olli okkur áhyggjum: hörnin. Þau vildu auðvitað óð
og uppvæg gleypa við nýjungunum. Þau sáu fyrir sér rennslétta rúg- og bygg-
akra hérna á melhólunum í kring, og barrskógur teygði sig upp eftir öllum
hlíðum. Slórar skemmur voru fullar af vélum, og þau þeystu út um allar jarð-
ir á gliáandi bílum. Þessi aldur sér ævinlega allt rósrautt.“
„Við vorum nú líka einu sinni á þessum aldri, minnir mig,“ skaut Hregg-
viður inn í.
284